Gökhan Erek / Özel Haber
ABD Başkanı Joe Biden’ın seçim yarışından çekilmesinin ardından ABD’de yeni siyasi tartışmaların fitili ateşlendi. Cumhuriyetçi Parti’nin adayı ve eski Başkan Donald Trump’ın rakibinin henüz kim olacağı belli olmasa da Biden, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday gösterdi. Amerikan siyasetindeki gelişmeleri, Beykoz Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Burak Küntay ve Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Köni, Aslında’ya değerlendirdi.
“HER ŞEY SIFIRLANACAK”
Biden’ın seçimden çekilmesi durumunu değerlendiren Prof. Dr. Burak Küntay, “Bu çok enteresan bir olaydır ve atlanmaması gerekir. ABD tarihinde hiçbir zaman bir başkan, aday gösterilmeyi garantilemişken başkanlığı bırakmadı.” dedi. Seçime üç ay kala Biden’ın adaylıktan çekilmesinin her şeyi sıfırlayacağına işaret eden Küntay, “Siz bir kampanya ekibi kuruyorsunuz, ‘Kasım ayına kadar oyun planımız şu olacak, bu şekilde olacak.’ diye şartlıyorsunuz. Bunların hepsini bir nizama intizama sokuyorsunuz ve para topluyorsunuz. Ne olacak bu kampanya ekibi?” dedi.
Prof. Dr. Burak Küntay
“PARAYI BİR TEK HARRİS KULLANABİLİR”
Sıfır bir aday gelmesi durumunda kampanya ekibinin çalışmaları yeniden dizayn etmek zorunda kalacağını vurgulayan Prof. Dr. Küntay, “Ekip üç ay içinde yapabilir mi, parayı nereden bulacak? Amerika’da Kennedy, Roosevelt’i getirsen karşısına da en kötü adayı koysan; parası yoksa kaybeder Amerika’nın bugünkü seçim sisteminde. Orada ikisinin ön seçimde topladığı 91 milyon dolar bir para var. Bu 91 milyon doları kullanabilmeleri için Kamala Harris’in ya başkan ya da başkan yardımcısı olarak aday olması lazım. Yorum yapılırken genelde ‘Harris olur mu olmaz mı?’ diye bakıyorlar. O parayı kullanabilmeleri açısından önemlidir. Kullanabilecek tek kişi Harris’tir yoksa gider para.” diye konuştu.
ÖNE ÇIKAN MEVCUT ADAYLAR KİMLER?
Harris’in yardımcısı veya demokratların öne çıkan adaylarının kim olacağı yönünde de değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Küntay, şunları kaydetti, “Öbür tarafa karşı bir oyun paketlenmesi lazım. Bunu yapabilecek bir başkan yardımcısına ihtiyacı var Kamala Harris’in. Dört tane isim var. Bir tanesi benim favorim olması gereken ama çıkar mı bilmiyorum Pensilvanya Valisi Shapiro. Cumhuriyetçilerden en çok oyu alabilecek kişi. Kentucky Valisi Andy Beshear, yaşı 46, Pensilvanya Valisi 51 yaşında. Kentucky’li Demokrat Parti'nin şu ana kadar ki seçimlerde en yüksek valilik oyunu almış % 60 ile Kentucky gibi bir eyalette ve önemli bir figür. J. B. Pritzker, İlinoy Valisi, bir de North Carolina Valisi Roy Cooper. O da bir ihtimal ama benim gözümde. ilk iki saydığım adamın olması fayda sağlar Harris’e. Kamalı Harris’in başkan yardımcılığı için saydığım isimlerin hepsi aynı zamanda başkanlık için öne çıkan isimlerdir.”
“OBAMA BİR ŞEY KATMAZ”
Bazı isimlerin eski ABD Başkanı Barack Obama’nın eşi Michelle Obama ismini de dile getirdiklerini aktaran Prof. Dr. Küntay, “ABD’de bir oy kitlesi var. Bu oy kitlesinin içerisinde başkan adayı olan kişinin Kamala olduğunu varsayalım. Siyah mı siyah, kadın mı kadın, Californialı mı yani Batı yakasından mı, Batı yakasından; bunun yardımcısı olarak başka bir siyah kadın koyar mısınız? Aynı oyu alacaksın zaten. Bir şey katmaz.” ifadelerini kullandı.
“OLAYA SADECE ADAYLIK OLARAK BAKILMAMALI”
Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın “Önümüzdeki günlerde keşfedilmemiş sularda gezeceğiz. Ama parti yöneticilerimizin seçkin bir adayın çıkacağı bir süreç yaratabileceklerine olağanüstü güveniyorum.” açıklamasını değerlendiren Prof.Dr. Küntay, “’Keşfedilmemiş sularda gezeceğiz.’ lafını sadece hiç ihtimal olmayan kimse gibi düşünmemek lazım. Keşfedilmemiş sulardan kastı biraz da sistemsel bir şey. Mesela Demokrat Parti’nin 4 bin 700 tane delegesi var. Bu 700 delege süper ya da doğal delege. Bu süper delegelerden normalde Biden aday olsa yüzde 50’yi garantilemiş bir kişi olarak aday olduğunda bu süper delegeler ilk turda oy kullanamıyor. Şimdi Biden ortada olmadığı için bu süper delegeler oy kullanacak mı, kullanmayacak mı, açıklık yok. Fonların aktarımı nasıl olacak? Burada olaya sadece aday diye bakmamak gerekir. Adayın dışında başka faktörler de var.” şeklinde konuştu.
SEÇİM TRUMP İÇİN ÇANTADA KEKLİK DEĞİL
Türkiye ve dünya kamuoyunun merak ettiği hususlardan biri de Trump’a yönelik gerçekleştirilen suikast olayı ve akabinde de Biden’in adaylıktan çekilmesinin ABD seçimlerine etkisinin ne olacağı ve kimin seçimleri kazanacağı konusu.
Meselenin Trump'a yönelik gerçekleştirilen suikast falan olmadığının altını çizen Prof. Dr. Küntay, “Herkes buna yanlış bakıyor. Suikasttan sonra anketlerde Trump'ın oylarında büyük bir çıkış görülmedi. 0.8 ile 2 arasında bir oy artışı oldu. Hani öyle anlatıyorlar ki sanki 5 puan öne geçti falan gibi anlatıyorlar. Asıl Trump'a Mar a Logo Davası’nda alınan karar ve Anayasa Mahkemesi’nin kararı çok ciddi etki etti. Oylarını artırması noktasında. Bir diğer husus ise Biden bu performansında gitseydi, çok açık söylüyorum Trump'ın işi çok kolaylaşıyordu. Şimdi Kamala Harris ile birlikte en azından ‘Artık pot kırıyor, hava ile el sıkışıyor’ denmeyen bir aday gündeme oturdu. Bu da bariz bir şekilde Trump’ın karşısında Farklı bir durum ortaya çıkardı. En başta da söylediğim gibi doğru bir başkan yardımcısı seçerseniz, kampanyanızı doğru kurarsanız, Trump için seçim hiç öyle çantada keklik diyemem.” ifadelerini kullandı.
“SEÇİMLER PARAYA DAYALI”
Prof. Dr. Hasan Köni ise, “Yaptığımız hesaplamalara göre Biden, seçimi kaybedecekti. Sebebi; Cumhuriyetçiler, savaşa yaptığı harcamalardan dolayı tepkiliydi. Normal analizlerde Trump kazanabilir. Ekonomik durum, göçmen durumu, Ukrayna’daki gelişmeler; Trump’ın yararına. Kamala Harris’i göstermesinin nedeni olarak yapılan bağışlar var. Bağışlar boşa gitmiş oluyor. O bağışların hepsini Harris’e devredecek. ABD’deki seçimler tamamen paraya dayalı. Obama döneminde Clinton’a karşı kazanacağı tahmin edilemedi, böyle olabilir.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Hasan Köni
“GÜCÜ DURDURMAK SÖYLEMİ BİZE DE ÇOK YANSIYACAK”
Trump'un ‘gücü durdurmak’ söyleminin bize de çok yansıyacağını vurgulayan Prof. Dr. Köni, sözlerini şu şekilde sonlandırdı, “Bizden bile 50.000 kişi Meksika'ya gidip sınırı geçmiş. Bunu durdurmazsa Amerika'nın Kültürü ki ‘Beyaz Adam’ kültürüdür. Avrupalılar göç etmiş onun için Avrupa'yı destekliyorlardı. Ama şimdi bu yapı da değişiyor, gelen göçmenler ile birlikte.”
