İsrail medyası, Trump’ın, Suriye’den ABD askerlerini çekeceğine ilişkin Netanyahu hükûmetine bilgi verdiğine dair bir haber paylaştı. Elbette bu durum son yıllarda İsrail’in yatırım yaptığı PKK/YPG’nin tasfiyesi anlamına geleceğinden ciddi endişeli bir tonla aktarıldı. Nihayetinde İsrail, Türkiye’nin Suriye’deki nüfuzundan rahatsız; özellikle de Esed rejiminin devrilerek Şam’da Türkiye’ye müzahir güçlerin iktidarı ele geçirmesiyle birlikte büyük bir tehdit algılaması söz konusu. İsrail, Şam’ın özgürleştiği dönemde yaşanan kaostan da istifade ederek, yüzlerce hava sadırısı yaparak rejimden geriye kalan askerî donanım ve mühimmatı, tesisleri yok etmeye çalıştı. Golan’da da ayrıştırma bölgelerini, stratejik Hermon Dağı’nı da kapsayacak şekilde işgal etti. Şu anda, hâlihazırda bu bölgelerde askerî tahkimat gerçekleştirirken CENTCOM himayesinde PKK/YPG’ye açıktan yatırım yapmaya da başladılar.
Netanyahu, sık sık Türkiye’nin Suriye’de “Kürtleri hedef aldığına ve katliamlar yaptığına” ilişkin iddialar ortaya koyarken savaş kabinesindeki bakanlar da benzer söylemlerle PYD/YPG’ye destek verilmesi gerektiğine ilişkin, kamuoyuna açık şekilde konuşmaktan çekinmediler.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, Suriye Demokratik Güçlerinin (SDG) Dış İlişkiler Sorumlusu İlham Ahmed ile telefonda görüşerek destek beyanında bulunurken, Mazlum Abdi’de bu temasların olumlu olduğunu dile getirdi. PYD’nin eski elebaşı Salih Müslim, İsrail’in desteğinden memnun olduklarını, İsrail’den sözlerin ötesinde somut adımlar beklediklerini belirten açıklamalar yaptı.
Esasında İsrail, 2014 yılının ortalarından itibaren ABD üzerinde etki üreterek PKK/YPG’ye verilen desteğin arkasındaki itici güçlerden birisi oldu; yine Trump’ın ilk döneminde bölgeden asker çekilmesine karşı pozisyon aldı ve ABD bürokrasisi ve Senato’nun her iki kanadındaki lobi gücünü kullanarak Trump’ın asker çekmesini engelledi. Yine Mossad, PKK/YPG ile bölgede temaslarını sürdürdü.
İsrail adına bölgede Kürt kartı stratejik bir değer olarak öne çıkıyor. IKBY’nin bağımsız bir devlet olması için destek veren İsrail açısından PKK/YPG ise çok daha kullanışlı bir aktör konumunda. Suriye’de toprak bütünlüğünü haiz, halkı ile barışık, İslami değerlere sahip bir iktidarı kendi varlığı için tehdit olarak gördüğünden Suriye’nin parçalanması ve zayıflaması anlamına gelecek PKK/YPG’nin ABD/İsrail himayesinde bir özerk/bağımsız alana sahip olmasını önemli görüyorlar. Keza PKK/YPG’nin Suriye’deki varlığını Türkiye’nin yükselen gücü ve nüfuzunu da kısıtlayacak bir unsur olarak yatırım yapılması gereken bir aset olarak gördüler ve görmeye devam ediyorlar. Dolayısıyla ABD ve Trump üzerindeki etkilerini kullanarak ABD’nin çekilmemesi için çaba gösterecekleri çok açık. Burada ABD’de hâlâ ilgili dosyalara bakan askerî ve siyasi bürokrasi ile de iş tuttukları söylenebilir. Öne çıkarttıkları meselesi ise elbette DEAŞ ile mücadele.
Ancak Trump için Suriye meselesi kendi gücünü tahkim ettiği ve muktedir olduğunu göstereceği bir dosya olacak. Malum, ilk döneminde Suriye’den çekilmek istemiş ancak ilgili güç odakları tarafından engellenmişti. Şimdi onun için önemli test alanlarından birisi ve kişisel bir yönü var. Yine Trump’ın genel Orta Doğu dış politika yaklaşımı bağlamında da bölgedeki çatışmalara taraf olmayan, güç ve enerji harcamayan bir ABD yaklaşımı söz konusu. Bu bağlamda Erdoğan-Trump arasında iyi dizayn edilmiş bir ilişki ve taraflar arasında yapılacak teknik görüşmeler neticesinde Türkiye’yi tatmin edecek bir formülün hayata geçmesi çok olası görünüyor. Burada Türkiye’nin, Trump’ın karar verme konusunda elini güçlendirecek şekilde Şam ile ortaklaşılmış bir DEAŞ yol haritasını ortaya koyması önem arz ediyor. DEAŞ ile sahici mücadelenin Ankara ve Şam tarafından nasıl yapılacağı net şekilde ortaya konulmalı. Böylece İsrail, siyonist lobiler ve Türk karşıtı bürokrasinin DEAŞ kozu da ellerinden alınmış olacak. Bürokratik engellemelerin aşılması için gerekirse uluslararası kamuoyu ile de bu planlamalar paylaşılmalı ve gündem yapılmalı.