Boşanma sonrası, velayeti almayan ebeveynin çocuklarıyla görüşme hakkı yasal olarak güvence altına alınmıştır. Türk Medeni Kanunu’na göre, velayet hakkı sadece bir ebeveyne verilse bile diğer ebeveynin çocuklarıyla düzenli olarak iletişim ve görüşme hakkı vardır. Bu hak, çocuğun üstün yararı gözetilerek düzenlenir ve mahkeme kararıyla belirlenir.
Çocuklarla Görüşme Hakkı Nedir?
Görüşme hakkı, velayeti almayan ebeveynin çocuklarıyla kişisel ilişki kurabilmesini ve onların hayatına dahil olmasını sağlayan bir haktır. Bu hak, çocuğun fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimini desteklemeyi amaçlar.
1. Yasal Dayanak
- Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesine göre, boşanma sonrası velayeti olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı bulunmaktadır.
2. Görüşme Hakkının Kapsamı
- Çocukla belirli günlerde yüz yüze görüşme.
- Telefon, mesaj veya video görüşme yoluyla iletişim.
- Çocuğun özel günlerinde (doğum günleri, bayramlar vb.) zaman geçirme.
Görüşme Hakkı Nasıl Alınır?
1. Boşanma Davasında Görüşme Hakkının Belirlenmesi
- Boşanma davası sırasında, mahkeme, velayet hakkı verilmeyen ebeveynin çocukla nasıl bir kişisel ilişki kuracağını düzenler.
- Taraflar arasında bir uzlaşma sağlanmışsa, görüşme takvimi protokole eklenir ve mahkeme kararıyla geçerli hale gelir.
2. Boşanma Sonrası Görüşme Hakkı Talebi
- Boşanma sonrası velayeti olmayan ebeveyn, mahkemeye başvurarak çocuğu ile düzenli görüşme hakkı talep edebilir.
- Görüşme düzenlemesi, Aile Mahkemesi tarafından yapılır.
3. Görüşme Hakkı İçin Gerekli Belgeler
- Nüfus kayıt örneği.
- Boşanma kararının bir örneği.
- Görüşme talebinin gerekçelerini içeren bir dilekçe.
4. Mahkeme Süreci
- Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek, ebeveynin çocukla hangi sıklıkta ve ne zaman görüşeceğini belirler.
- Pedagog, psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarının raporları bu süreçte dikkate alınır.
Görüşme Hakkı Nasıl Düzenlenir?
1. Standart Görüşme Düzeni
- Mahkeme, genellikle velayeti olmayan ebeveyne şu şekilde bir görüşme düzeni tanır:
- Ayda 2 kez hafta sonu görüşme (örneğin, her ayın 1. ve 3. haftası cumartesi sabahından pazar akşamına kadar).
- Yaz tatilinde 1-2 hafta süreyle birlikte zaman geçirme.
- Bayram günleri ve özel günlerde dönüşümlü olarak görüşme.
2. Ebeveynlerin Uzlaşması
- Taraflar, görüşme takvimini karşılıklı olarak uzlaşma yoluyla belirleyebilir. Bu durumda mahkeme, uzlaşmayı dikkate alarak kararı onaylar.
3. Çocuğun Yaşı ve İhtiyaçları
- Görüşme düzenlemesi yapılırken, çocuğun yaşı ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulur. Örneğin:
- Küçük çocuklarda daha sık ve kısa süreli görüşmeler.
- Ergenlerde okul ve sosyal hayatlarını aksatmayacak şekilde düzenleme.
Görüşme Hakkı İhlal Edilirse Ne Yapılır?
1. Velayet Sahibi Ebeveyn Görüşme Hakkını Engellerse
- Görüşme hakkını engelleyen ebeveyne karşı icra takibi başlatılabilir.
- Mahkeme, velayet sahibine uyarıda bulunabilir veya para cezası uygulayabilir.
2. İcra Yoluyla Görüşme Hakkı
- Görüşme hakkı ihlal edilirse, İcra Müdürlüğü aracılığıyla çocuğun velayeti olmayan ebeveynle görüşmesi sağlanabilir.
3. Cezai Yaptırımlar
- Görüşme hakkını sürekli olarak engelleyen velayet sahibi ebeveyn, velayetin değiştirilmesi riskiyle karşılaşabilir.
Çocukla Görüşme Hakkının Kapsamı Nasıl Artırılır?
-
Çocuğun Üstün Yararı Gerekçesiyle Mahkemeye Başvuru
- Görüşme hakkının çocuğun gelişimi için yetersiz olduğu düşünülüyorsa, mahkemeden görüşme süresinin artırılması talep edilebilir.
- Örneğin, hafta sonu görüşmelerine ek olarak hafta içi kısa süreli görüşmeler talep edilebilir.
-
Çocuğun İstekleri
- Çocuğun belli bir yaşın üzerinde olması ve ebeveynle daha fazla zaman geçirmek istemesi durumunda, mahkeme bu isteği dikkate alabilir.
Çocukla Görüşme Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Çocuğun Rızası
- Çocuğun duygusal durumu ve rızası, mahkemenin kararında önemli bir rol oynar.
- Görüşme hakkı çocuğa zarar verecek şekilde zorlanamaz.
-
Çocuğun Psikolojik Durumu
- Görüşme düzeni, çocuğun ruhsal ve fiziksel sağlığını koruyacak şekilde belirlenmelidir.
- Uzman raporları bu süreçte etkili olur.
-
Ebeveyn İlişkileri
- Taraflar arasındaki çatışma, çocuğun sağlıklı bir şekilde ebeveynleriyle ilişki kurmasını engellememelidir.
Bu Konuda En Çok Merak Edilen Sorular
1. Görüşme Hakkı Olan Ebeveyn Çocukla Ne Kadar Süre Görüşebilir?
Mahkeme tarafından belirlenen görüşme takvimine bağlıdır. Genellikle ayda 2 hafta sonu, yaz tatili ve bayramlarda dönüşümlü olarak zaman geçirme düzenlenir.
2. Görüşme Hakkı Engellenirse Ne Yapılabilir?
Velayeti olmayan ebeveyn, icra müdürlüğüne başvurarak görüşme hakkını zorla uygulayabilir. Mahkeme, velayet sahibi ebeveyne yaptırım uygulayabilir.
3. Görüşme Hakkı Olan Ebeveyn Çocuğu Yurtdışına Götürebilir Mi?
Hayır. Velayeti olmayan ebeveyn, mahkeme izni olmadan çocuğu yurtdışına götüremez.
4. Görüşme Hakkı Ne Zaman Değiştirilebilir?
Taraflardan birinin talebi üzerine mahkeme, çocuğun üstün yararı gözetilerek görüşme düzenini değiştirebilir.
5. Çocuk Görüşmeyi Reddederse Ne Olur?
Mahkeme, çocuğun yaşını ve neden görüşmek istemediğini dikkate alır. Zorla görüşme uygulanmaz, ancak bu durum psikolog veya pedagog raporları ile değerlendirilir.
