Boşanma sürecinde mal paylaşımı, eşler arasında evlilik birliği içinde edinilen malların Türk Medeni Kanunu’na göre paylaştırılmasını ifade eder. Mal paylaşımı oranları, eşlerin tabi olduğu mal rejimine, malların niteliğine ve tarafların özel durumlarına göre belirlenir. Türkiye’de 1 Ocak 2002’den itibaren yasal mal rejimi olan Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, malların paylaşımını eşit şekilde düzenler.
Mal Paylaşımı Oranlarını Belirleyen Faktörler
1. Mal Rejimi Türü
- Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Yasal mal rejimi olarak evlilik sırasında edinilen malların eşit şekilde (%50 - %50) paylaştırılmasını öngörür.
- Mal Ayrılığı Rejimi: Taraflar kendi mal varlıklarının sahibi olur ve paylaşım yapılmaz.
- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Eşlerin ortak katkılarla edindikleri mallar katkı oranlarına göre paylaşılır.
- Mal Ortaklığı Rejimi: Tüm mallar (edinilmiş ve kişisel) ortak kabul edilir ve eşit şekilde paylaşılır.
2. Mallara Katkı Payı
- Eşlerden biri, diğer eşin adına kayıtlı bir mala katkıda bulunmuşsa (örneğin, bir evin satın alınması veya borcunun ödenmesi), katkı payı alacağı talep edebilir. Bu durumda, katkı oranına göre paylaşım yapılır.
3. Borçlar
- Evlilik süresince edinilen mallarla birlikte, ortak borçlar da paylaşımda dikkate alınır. Ortak borçlar, malların toplam değerinden düşülerek net oran belirlenir.
4. Kişisel Mallar
- Kişisel mallar paylaşım dışında tutulur. Örneğin:
- Evlilik öncesi edinilen mallar.
- Miras veya bağış yoluyla elde edilen varlıklar.
- Kişisel kullanım eşyaları.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mal Paylaşımı Oranları
1. Edinilmiş Mallar
- Evlilik süresince maaş, kira geliri, sosyal güvenlik tazminatları ve ortak gelirle alınan taşınmazlar gibi edinilen mallar, taraflar arasında eşit olarak (%50 - %50) paylaştırılır.
2. Katkı Payı Alacağı
- Bir eş, diğer eşin kişisel malına katkıda bulunmuşsa, bu katkının oranına göre alacak talep edebilir. Örneğin:
- Bir evin satın alınmasında yapılan ödeme veya tadilat masrafları.
- Borç ödemelerine yapılan katkılar.
3. Ortak Borçlar
- Edinilmiş mallar paylaşılmadan önce, evlilik süresince alınan ortak borçlar toplam mal değerinden düşülür. Örneğin:
- Bir evin kalan kredi borcu varsa, bu borç malın değerinden düşülerek kalan miktar paylaştırılır.
Mal Ayrılığı Rejiminde Mal Paylaşımı Oranları
Mal ayrılığı rejiminde, tarafların her biri kendi adına kayıtlı mal varlıklarının sahibidir. Boşanma durumunda:
- Mallar ortak paylaşılmaz.
- Her eş, kendi mal varlığını korur.
- Ancak bir eşin diğerinin malına yaptığı katkılar, mahkeme tarafından belirlenerek katkı oranına göre alacak talep edilebilir.
Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Mal Paylaşımı Oranları
Paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde:
- Tarafların ortak katkılarla edindikleri mallar, katkı oranına göre paylaşılır.
- Örneğin:
- Eşlerden biri %60 oranında katkıda bulunmuşsa, malın %60’ı bu eşe verilir.
Mal Ortaklığı Rejiminde Mal Paylaşımı Oranları
Mal ortaklığı rejiminde, tüm mal varlıkları (hem edinilmiş hem kişisel mallar) ortak kabul edilir:
- Mallar, eşit şekilde (%50 - %50) paylaştırılır.
- Ancak taraflar, evlilik sözleşmesiyle farklı oranlar belirlemişse bu oranlar esas alınır.
Malların Paylaşımına Dahil Edilen ve Edilmeyen Varlıklar
Dahil Edilen Mallar:
- Evlilik süresince alınan taşınmazlar (ev, arsa).
- Ortak gelirle biriktirilen banka hesapları ve yatırımlar.
- Eşlerin maaş ve diğer düzenli gelirleri.
- Sosyal güvenlik ödemeleri (örneğin, kıdem tazminatı).
Dahil Edilmeyen Mallar:
- Evlilik öncesinde edinilen taşınmazlar ve taşınır mallar.
- Miras veya bağış yoluyla elde edilen varlıklar.
- Manevi tazminatlar.
- Kişisel kullanım eşyaları.
Mal Paylaşımı ile İlgili Örnek Hesaplama
Senaryo: Eşler evlilik süresince ortak gelirle bir ev almış ve 1.000.000 TL değerinde birikim yapmıştır. Ancak evin 400.000 TL kredi borcu bulunmaktadır.
- Mal Değeri: 1.000.000 TL (birikim) + 1.000.000 TL (evin piyasa değeri) = 2.000.000 TL
- Borçlar: 400.000 TL
- Net Değer: 2.000.000 TL - 400.000 TL = 1.600.000 TL
- Paylaşım Oranı: Eşit paylaşım durumunda her bir eş 800.000 TL alır.
Bu Konuda En Çok Merak Edilen Sorular
1. Mal Paylaşımında Eşitlik Esası Her Zaman Geçerli Mi?
- Edinilmiş mallara katılma rejiminde mallar eşit şekilde paylaşılır (%50 - %50). Ancak mal ayrılığı rejiminde her eş kendi mal varlığını korur.
2. Kişisel Mallar Paylaşılır Mı?
Hayır. Evlilik öncesi edinilen varlıklar, miras veya bağış yoluyla alınan mallar paylaşım dışıdır.
3. Ortak Borçlar Paylaşılır Mı?
Evet. Evlilik süresince edinilen ortak borçlar, mal paylaşımında dikkate alınır ve toplam mal değerinden düşülerek paylaşılır.
4. Katkı Payı Nasıl Hesaplanır?
Katkı payı, bir eşin diğer eşin adına kayıtlı bir mala yaptığı maddi katkının oranına göre belirlenir. Örneğin, bir evin satın alınmasında yapılan katkı belgelerle ispatlanabilir.