GÜNDEM

Çin dev semenderi: Tek türden dokuz türe giden yol

Yeni bir çalışma, uzun zamandır tek tür olarak bilinen Çin dev semenderinin aslında en az yedi, belki de dokuz farklı türe ayrıldığını ortaya koydu. Araştırmacılar, bu durumun kritik tehlike altındaki türlerin korunmasında acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı.

Çin dev semenderinin uzun zamandır tek bir tür olduğu düşünülüyordu; ancak yeni bir çalışma, bu türün aslında dokuz farklı türe kadar çıkabileceğini ortaya koydu. Bu durum, kritik tehlike altındaki bu grubun korunmasına yönelik çağrıların artmasına yol açtı.

Çin dev semenderi, 2019’da bilim insanlarının bu türün aslında üç farklı tür olduğunu doğrulamasıyla ilk kimlik krizini yaşamıştı. Güney Çin dev semenderi ise 1.8 metreye (5.9 feet) kadar büyüyerek dünyanın en büyük amfibisi unvanını almıştı. Ancak birden fazla tür olabileceği fikri, bilim insanları tarafından 20 yıldır gündeme getiriliyordu.

GENETİK ANALİZE YÖNELDİLER

Araştırmanın baş yazarı Melissa Marr, görünüşlerinin “milyonlarca yıldır” değişmediğini belirtirken, araştırmacılar genetik analizlere yöneldi. Farklı dev semenderi popülasyonları arasındaki DNA farklılıklarını, diğer semender türleri arasındaki farklılıklarla karşılaştırdılar. Marr, “Araştırmamız gizli çeşitliliği ortaya çıkarıyor; dışarıdan benzer görünseler de bu amfibiler aslında en az yedi farklı türe genetik olarak ayrılmıştır” dedi.

Yazarlar, bu bulguların bu semenderlerin korunması konusunda dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Marr, “Anahtar tür olarak, Çin dev semenderlerinin ve genetik çeşitliliğinin korunması, ekosistemlerinin sağlığını korumak için esastır” diye açıkladı. “Bulduğumuz sonuçlar, bu eşsiz amfibileri koruma altına almak için acil bir ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır.”

4 TANESİ İSİMLENDİRİLDİ

Orijinal tür olan Andrias davidianus, IUCN tarafından kritik tehlike altındaki bir tür olarak sınıflandırılmakta ve yiyecek için aşırı avlanma ve habitat kaybı nedeniyle yaban popülasyonlarında önemli bir düşüş yaşandığı belirtilmektedir.

Bu tür için koruma çabaları ve önlemler mevcut olsa da, yeni tanımlanan türler otomatik olarak bu önlemlerden yararlanamıyor; özellikle de bunların sadece dört tanesi isimlendirilmiş durumda.

Yazarlar, “İsimlendirilmemiş türler, ulusal veya uluslararası koruma çerçevelerine dahil edilemez ve kurtarma çabalarından hariç tutulma riski taşır” şeklinde açıklama yaptı.

Samuel, “Çin’in daha önce bilinmeyen yeni dev semender türlerini tanımlamaya, hayatta kalan hayvanları bulmaya ve bu türlerin koruma yasalarında tanınmasını sağlamaya odaklanmalıyız” dedi. “Bu adımlar atılmazsa, bu olağanüstü hayvanları koruma altına almak için yeterli koruma sağlanmadan kaybetme riskiyle karşı karşıyayız.”