Dinozorların Dünya’ya hükmettiği dönemde, Güney Amerika'nın batısındaki bir deniz tabanı, başka bir kıtanın altına girerek mantonun derinliklerine çekildi. Ancak şaşırtıcı bir şekilde, benzer yaştaki okyanus levhalarının genellikle manto içinde eritildiği bir süreçten geçmesine rağmen bu parça hayatta kaldı. Bu durum, Dünya’nın iç yapısına dair mevcut anlayışımızın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşündürüyor.
Deniz tabanı, okyanus sırtlarında sürekli olarak üretilir ve bu da onun sürekli olarak yok edilmesi gerektiği anlamına gelir. Bu süreç, kıtasal levhaların okyanus levhalarının üzerine binerek onları mantoya zorladığı, altına daldığı subdüksiyon bölgelerinde gerçekleşir. Okyanus levhaları, mantoda bir süre varlığını sürdürdükten sonra zamanla çözülür.
YENİ SİSMİK TEKNİK KULLANILDI
Ancak, Maryland Üniversitesi'nden Dr. Jingchuan Wang liderliğindeki bir ekip, Pasifik Okyanusu'nun doğusunda mantonun yapısını incelemek için yeni bir sismik teknik kullandığında, beklenmedik bir sonuçla karşılaştı. Mantonun üst ve alt katmanlarının buluştuğu geçiş bölgesi, Güney Amerika açıklarında alışılmadık şekilde kalın – deniz tabanının yaklaşık 410 ila 660 kilometre altında uzanan bir katman keşfedildi.
Wang, "Bu kalınlaşmış alan, yaklaşık 250 milyon yıl önce Dünya'ya dalmış eski bir deniz tabanının fosilleşmiş parmak izi gibi" diyerek, "Bu bize Dünya’nın geçmişine dair daha önce hiç sahip olmadığımız bir bakış sunuyor" açıklamasında bulundu.
YENİ SORULAR ORTAYA ÇIKARIYOR
Bu subdüksiyon süreci yaklaşık 120 milyon yıl önce sona ermiş ve Nazca Plakası'nın altında yer almakta. Ancak, yapılan araştırmalara göre orijinal levhanın yaklaşık %14'ünün hala varlığını sürdürdüğü düşünülüyor.
Elde edilen bulgular, mantonun geçiş bölgesinin, malzemenin Dünya’nın derinliklerine inme hızını yavaşlatan bir bariyer işlevi görebileceğini ortaya koydu. Wang, “Bu bölgedeki malzemenin beklediğimiz hızın yarısında battığını gördük. Bu da manto geçiş bölgesinin malzeme hareketini yavaşlatabileceğini gösteriyor. Keşfimiz, Dünya’nın derinliklerinin yüzeyde gördüklerimizi nasıl etkilediği konusunda yeni sorular ortaya çıkarıyor” dedi.
Bu keşif, ekip tarafından kullanılan yeni ve daha gelişmiş bir sismik görüntüleme yöntemi sayesinde gerçekleşti. Wang, “Sismik görüntülemeyi bir BT taramasına benzetebilirsiniz. Bu yöntem, gezegenimizin iç yapısının kesitsel bir görünümünü elde etmemizi sağladı” diye ekledi.