Bilim insanları, dünyada bilinen tek Sikad ağacının erkek örneği için dişi bir eş bulmayı hedefliyor. Bu proje yapay zekâ ve dron teknolojileri kullanılarak Güney Afrika'nın Ngoye Ormanı'nda yürütülüyor. Dünyanın en yalnız ağacı, yapay zekâ sayesinde yakında bir eş bulabilir.
Sikad ağacının tarihçesi
Sikad ağacının (Encephalartos woodii) şimdiye kadar vahşi doğada sadece tek bir erkek örneği keşfedildi. Botanikçi John Medley Wood, 1895 yılında bu tek bitkiyi Güney Afrika'nın KwaZulu-Natal eyaletindeki Ngoye Orman Rezervi'nde bulmuştu. İlkel bir tohumlu bitki türü olan sikadlar, dinozorlar yeryüzünde dolaşmaya başlamadan önce ortaya çıktı.
Yapay zekâ ile eş arayışı
İngiltere'deki Southampton Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan Laura Cinti, "Projemizin yapay zekâ kullanma yaklaşımı, yukarıdan bakıldığında palmiye ağaçlarına benzeyen sikadların görsel olarak tanımlanmasına odaklanıyor." dedi. Cinti, "Başlangıçta, palmiye ağaçlarını saymak için palmiye yağı endüstrisinde rutin olarak kullanılan algılama modellerini benimsedik ancak bunu özel bakış açımıza ve sikadların benzersiz şekline göre optimize etmek için kendi görüntü tanıma algoritmalarımızı eğittik." dedi.
Dron teknolojisinin kullanımı
2022 ve 2024 yıllarında yapılan araştırmalarda 10 bin dönümlük (dört bin hektar) Ngoye Ormanı'nın 195 dönümünden (79 hektar) binlerce görüntü elde edildi. Dron kameralar, sikadların benzersiz spektral imzasını tanımlamak umuduyla beş dalga boyunda görüntüler yakaladı ve böylece onları çevredeki ağaçlardan ayırt etmeyi kolaylaştırdı.
Görüntü tanıma algoritmaları
Cinti, yapay zekâ sisteminin sikadları tanıma yeteneğini geliştirmek için çeşitli ortamlarda sentetik haritalar oluşturulduğunu aktardı. Araştırmacılar binlerce görüntüyü, görüntü tanıma görevlerinde kullanılan bir bilgisayar görme modeli olan YOLOv8'de çalıştırdı. Modeli çeşitli sikad türlerinin fotoğraflarını kullanarak eğittiler ve hedeflerinin yukarıdan nasıl görünebileceğini programa öğretmek için bunları dijital olarak oluşturulmuş kanopilere yerleştirdiler.
Önceki araştırmalar ve gelecek planları
Önceki araştırmalar sonuçsuz kalmış olsa da araştırmacılar yapay zekâ modelini iyileştirmeye devam etmeyi planlıyor. Engebeli arazi ve bulut örtüsü, görüntülerin analizini daha da zorlaştırsa da bilim insanları bu benzersiz projeyi başarıya ulaştırmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Dünyanın en yalnız ağacı, yapay zekâ ve dron teknolojilerinin yardımıyla belki de yakında bir eş bulacak ve bu türün devamını sağlayacak. Bu çaba, bilim ve teknolojinin, doğanın korunması ve türlerin hayatta kalması için nasıl kullanılabileceğinin etkileyici bir örneği.