BİLİM, TEKNOLOJİ

Ender rastlanan tür Arnavutluk kıyılarında ortaya çıktı

Arnavutluk kıyılarında, ender rastlanan bir derin deniz köpekbalığı türü, cilt pigmenti bozukluğu nedeniyle hayalet gibi beyaz bir görünüme sahip olarak yakalandı. Bu durum, domuz yüzlü köpekbalığı türü için bilinen ilk lökizm vakası oldu.

Köşeli kaba köpekbalığı (Oxynotus centrina), tuhaf bir deniz canlısı olarak bilinir. Görünüşü, bir köpekbalığının bir çocuğun domuz çizimiyle birleşmiş haline benzer: küçük ve tıknaz bir vücuda, genişçe yerleşmiş gözlere, pembe bir buruna, büyük burun deliklerine ve köpekbalığı derisini kaplayan diş benzeri pullar (dermal dentiküller) sayesinde neredeyse tüylü bir görünüme sahiptir.

KOLAY KOLAY GÖRÜLMEZLER

Bu köpekbalıkları, doğu Atlantik boyunca Norveç’ten Güney Afrika’ya kadar geniş bir alanda yaşar ve Akdeniz’de de bulunurlar. Genellikle yüzeyin 60 ila 600 metre (197 ila 1.968 fit) altında yaşarlar. Ancak kritik derecede tehlike altında olmaları nedeniyle, geniş yayılımlarına rağmen bulunmaları gittikçe zorlaşmaktadır.

Son olarak, Arnavutluk kıyılarındaki Sazan Adası’ndan – bir askeri bölge olan ıssız bir ada – ticari trollerle yakalanan bir örnek, daha da nadir bir durumu gözler önüne serdi. Bu köpekbalığında, bir hayvanın cilt, tüy, pul veya kitiküllerinin soluk veya beyaz görünmesine neden olan nadir bir pigment bozukluğu olan lökizm tespit edildi.

GÖZLERİ ETKİLEMİYOR

Bu durum, albinizmle benzerlik gösterse de ondan farklıdır. Albinizmde, melanin pigmentinin tüm hücrelerde tamamen kaybolması hayvanı beyaz veya sarımsı bir renkte gösterir ve kırmızı ya da pembe gözlere neden olur. Lökizm ise kısmi bir pigment kaybıdır, bu nedenle beyaz renklenme daha az belirgin veya daha düzensizdir ve gözleri etkilemez.

Köşeli kaba köpekbalıkları tipik olarak koyu gri-kahverengi veya siyah renkte olur; bu, yaşadıkları karanlık ortamlarda kamufle olmalarına yardımcı olur. Ancak yeni bir çalışmada tanımlanan bu örnek, beyazımsı gri lekelerle hayalet gibi solgundu. Alışılmadık rengine rağmen, köpekbalığı sağlıklıydı ve bu durumdan etkilenmiş gibi görünmüyordu.

ÇOK NADİR OLARAK GÖRÜLÜYOR

“Bazı araştırmalar, pigment eksikliğinin bireyleri hem avcılara hem de avlarına karşı daha görünür hale getirebileceğini ve hayatta kalma şanslarını potansiyel olarak azaltabileceğini öne sürüyor” dedi Sharklab ADRIA direktörü ve National Geographic Kaşifi Andrej Gajić, IFLScience’a verdiği demeçte. “Ancak, bizim keşfimiz ve pigment bozukluğu olan sağlıklı yetişkin köpekbalıklarına dair diğer bazı son gözlemler, bu anomalilerin beslenme yeteneklerini, avcılardan kaçma kapasitelerini veya cinsel olgunluk ve üreme yetilerini önemli ölçüde etkilemediğini önermektedir.”

Her iki pigment bozukluğu da nadir olsa da, lökizm genelde albinizme kıyasla biraz daha yaygındır. Ancak köpekbalıklarında kaydedilmiş çok az vaka bulunmaktadır. “Albinizm ve lökizm gibi pigment bozuklukları, köpekbalıkları ve akrabaları arasında son derece nadirdir; derin deniz türleri arasında yalnızca 15 belgelenmiş vaka bulunmaktadır,” diye ekledi Gajić.