Geri Kabul Anlaşması, Türkiye ile Avrupa Birliği arasında 16 Aralık 2013 tarihinde Ankara'da imzalandı. Bu anlaşma, Türkiye'den Avrupa Birliği (AB) topraklarına kaçak yollardan giren göçmenlerin yakalandıktan sonra Türkiye'ye geri gönderilmesini düzenler. Ancak anlaşma maddeleri tam olarak uygulanmadığı gibi Avrupa Birliği taahhütlerini yerine getirmedi. Bu nedenlerle anlaşma her zaman tartışma ve eleştirilerin hedefi oldu.
Geri Kabul Anlaşması'nın Temel Hedefleri:
- Türkiye'den yasa dışı yollarla AB'ye giriş yapan göçmenlerin geri kabulü
- AB'den Türkiye'ye yasa dışı yollarla giriş yapan Türk vatandaşlarının geri kabulü
- Düzensiz göçle mücadelede iş birliğinin ve koordinasyonun sağlanması
- Yasa dışı göçün önlenmesi için caydırıcı önlemlerin alınması
Üçüncü ülke vatandaşlarının Türkiye’ye geri kabulü
Geri Kabul Anlaşması’nın üçüncü ülke vatandaşları bakımından yürürlüğe girmesinden sonra, Türkiye üzerinden geçerek AB ülkelerine giden düzensiz göçmenlerin ülkemizden AB üyesi ülkeye geçtiğinin anlaşmada belirlenen yöntemlerle belgelenmesi ve bunların Türkiye tarafından değerlendirilip kabul edilmesi durumunda Türkiye’ye iade edilmeleri söz konusu. Türkiye’nin AB’nin geri kabul başvurusunu kabul etmemesi durumunda, ilgili kişinin Türkiye’ye iadesi gerçekleşmeyecek.
Ortak Geri Kabul Komitesi
Öte yandan, Türkiye-AB Geri Kabul Anlaşması’nın 7. maddesi uyarınca akit taraflar, Anlaşma kapsamında oluşturulacak Ortak Geri Kabul Komitesi’nin yapacağı düzenleme çerçevesinde geri kabul kapsamında iade edilecek bir kişinin doğrudan kendi ülkesine dönüşünü sağlamak için her türlü çalışma yapılacak. Bu hükmün istisnasını sınır bölgesinde yakalananlar oluşturmaktadır. Sınır bölgesinde yakalananlar için “çabuklaştırılmış yöntem” uygulanarak, 3 gün içerisinde yakalayan taraf geri kabul başvurusunda bulunulabilecektir. Çabuklaştırılmış yöntemin uygulanmadığı durumlarda, AB’nin Geri Kabul Anlaşması akdettiği üçüncü ülkelerin vatandaşları Türkiye’ye değil, doğrudan kendi ülkelerine iade edilecektir.