Görgü Kuralları (1)

Görgü kuralları, insanlar arasındaki ilişkileri, karşılıklı sevgi, saygı ilkesi çerçevesinde düzenleyen kurallardır. Görgü kurallarının pratik bir amacı da, insanlar arası ilişkilerde karışıklığı, düzensizliği ve keyifl iliği en aza indirerek gündelik hayatı kolalaştırmaktır. Görgü kurallarının amacı, insanlar arasında saygı çizgisini muhafaza etmektir. Her milletin dinî inançlarından, örf ve âdetlerinden doğan görgü kuralları vardır. İnsanların birlikte ve huzur içinde yaşayabilmeleri, görgü kurallarına titizlikle uymaları ile mümkündür. Bu kurallara uymayanlar başkaları tarafından kınanır ve hor görülürler. Çevrelerindeki insanların sevgisinden uzak bir hayat geçirmek zorunda kalırlar. Toplumun dışına itilirler. Bir Müslüman’ın “geçim ehli” olabilmesinin temel şartı dinimizin ortaya koyduğu ahlâk kurallarına tam olarak uymaktır. Yalnız bir Müslüman’ın uymak mecburiyetini hissedeceği görgü kurallarının temelde İslâm ahlâkından, örf ve âdetlerimizden kaynaklandığını unutmamalıyız. Bu durum güzel ahlâk sahiplerinin aynı zamanda görgülü insanlar olacakları gerçeğini de ortaya çıkarır. Ahlâklı ve görgülü olmak bir eğitim işidir. Bu eğitim daha çocukluk dönemimizde evde başlar. Sokakta, okulda, iş yerinde vs. devam eder. Evinde anne ve babasına yahut diğer büyüklerine karşı saygılı davranmasını öğrenmeyen bir çocuğun dışarıda başkalarına karşı saygılı olması beklenemez. Evinde bağıra çağıra konuşan bir çocuk; sokakta, taşıtlarda, sınıfta hatta camide bile aynı şekilde davranmakta bir sakınca görmez. Bu sebeple, insanın diğer insanlarla karşılaştığı ilk sosyal çevre olan evin, ahlâk eğitimindeki yeri çok büyüktür. İnsan, toplum içerisinde yaşayan ve birbirleriyle beşerî ilişkileri olan sosyal bir varlıktır. Görgü kuralları; kişinin uyması gereken terbiye, ahlâk, nezaket kurallarıdır ve bütün bireyler açısından önemli olduğu kadar; bireyin o toplum içinde var olabilmesinin ve kabul görmesinin de sınırlarını belirler. Bütün bunları dikkate alıp çocukların yaşları göz önünde bulundurularak görgü ve nezaket kuralları en güzel bir şekilde öğretilmelidir. Bu kurallar sayesinde çocuklar toplum içinde güzel ve tutarlı davranışlar sergileyerek başkalarının hak ve hukuklarına saygılı olmayı öğreneceklerdir. Kibar ve görgülü olmak küçükken öğrenilir. Bu açıdan çocuklarımıza öğretmemiz gereken görgü kuralları şunlardır:

1. Lütfen demek: Çocuğunuza bir şey yapmak istediğinde, soru cümlesinin sonunda “lütfen” demesi gerektiğini mutlaka öğretin.

2. Teşekkür etmek: Bir şey aldığında teşekkür etmesinin gerektiğini öğretin.

3. Büyükler konuşurken sözü kesilmez: Çok acil bir durum olmadığı sürece siz arkadaşlarınızla ya da diğer kişilerle konuşurken sözünüzün kesilmeyeceğini öğretin.

4. Aff edersiniz demesini öğretin: Birine bir şey demesi gerektiğinde karşısındaki kişinin dikkatini çekmesi için söze başlamasında “aff edersiniz” demesi gerektiğini öğretin.

5. İzin istemek: Bir yere gitmek, herhangi bir şey yapmak için izin alması gerektiğini belirtin.

6 Negatif düşüncelerini söylememesi gerektiğini öğretin: Sevmediği, hoşlanmadığı ne varsa ulu orta söylememesi gerektiğini öğretin.

7. Dedikodu ve yorum: Başkaları hakkında dedikodu yapmaması gerektiğini, özellikle fiziksel engelli insanlar hakkında olumsuz yorum yapamayacağını ancak başkalarına iltifat edilebileceğini anlatın.

8. “Nasılsın” dendiğinde onunda sorması gerektiğini öğretin: Yaşı kaç olursa olsun “nasılsın” diye sorulduğunda aynı şekilde “iyiyim, siz nasılsınız?” diye sorması gerektiğini öğretin.