İspanya'nın doğusundaki yıkıcı ani sel felaketinde ölü sayısı Perşembe günü 158’e yükseldi. Kurtarma ekipleri, Avrupa’nın son 50 yıldaki en kötü fırtına kaynaklı felaketi olabilecek olayda kaybolan kişileri aramaya devam ediyor.
İspanya’nın bölgelerle iş birliğinden sorumlu Bakan Angel Victor Torres, düzenlediği basın toplantısında “Toplam 158 kişinin yanı sıra kayıp olan onlarca kişi daha var,” dedi. Valencia bölgesinde Salı günü sekiz saat içinde bir yıllık yağış miktarı yağdı.
EN KÖTÜ SEL FELAKETİ OLDU
Bu trajedi, modern tarihte İspanya’nın en kötü sel felaketi olarak kayıtlara geçti. Meteorologlar, insan kaynaklı iklim değişikliğinin bu tür aşırı hava olaylarını daha sık ve yıkıcı hale getirdiğini söylüyor. 2021'de Almanya’da meydana gelen selde en az 185 kişi hayatını kaybetmişti. Daha önce, 1970'te Romanya'da 209 kişi ve 1967'de Portekiz'de yaklaşık 500 kişi sel felaketinde yaşamını yitirmişti.
Kurtarma ekipleri Perşembe günü Valencia şehrinin dışında bir garajda mahsur kalan, aralarında bir yerel polisin de bulunduğu sekiz kişinin cesedine ulaştı. Belediye Başkanı Maria Jose Catala, aynı bölge olan La Torre mahallesinde 45 yaşındaki bir kadının evinde ölü bulunduğunu belirtti.
Perşembe günü, La Torre'den Valencia şehir merkezine kadar Turia Nehri üzerindeki bir yaya köprüsünden geçerek tuvalet kağıdı ve su gibi temel ihtiyaç malzemelerini temin etmeye çalışan binlerce insan görüldü.
"BU KADAR KAYIP OLMAZDI"
Muhalefet politikacıları, merkezi Madrid hükümetini vatandaşları zamanında uyarmamak ve kurtarma ekiplerini geç göndermekle suçladı. İçişleri Bakanlığı ise sivil koruma önlemlerinin bölgesel yönetimlerin sorumluluğunda olduğunu belirtti. Yerel bir marketin yöneticisi olan Laura Villaescusa, “Eğer insanlar zamanında uyarılsaydı, bu kadar kayıp olmazdı,” dedi.
Yakındaki Paiporta kasabasının belediye başkanı Maribel Albalat, sel tehlikesi konusunda uyarılmadıklarını ve kasabada 62 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Albalat, “Evlerinde mahsur kalan yaşlı insanlar ve arabalarına gitmeye çalışanlar vardı. Tam bir tuzaktı,” dedi.
Valencia şehrinin 37 km batısındaki Godelleta kasabasında yaşayan 52 yaşındaki Antonio Molina, Salı günü komşusunun verandasındaki bir sütuna tutunarak boynuna kadar gelen sudan kurtulduğunu anlattı. Molina, 2018 ve 2020 yıllarında da büyük sel baskınları yaşadığını ve yetkililerin suyun biriktiği alanlarda konut inşasına izin vermesini eleştirdi. "Burada artık yaşamak istemiyoruz," dedi gözyaşları içinde. "Biraz yağmur yağdığında bile telefonlarımızı kontrol ediyoruz.”
Sel, Valencia'nın altyapısını harap etti; köprüleri, yolları ve demiryollarını süpürdü ve İspanya'nın portakal gibi narenciye ürünlerinin yaklaşık üçte ikisini üreten tarım arazilerini sular altında bıraktı. Ulaştırma Bakanı Oscar Puente, doğu bölgesinde yaklaşık 80 km yolun ağır hasar gördüğünü veya geçilemez durumda olduğunu ve bazı yollarda terk edilmiş araçların bulunduğunu belirtti. Puente, bazı araçların içinde ölülerin bulunduğunu ve Valencia ile Madrid arasındaki yüksek hızlı tren bağlantısının yeniden sağlanmasının iki ila üç hafta süreceğini söyledi.
Valencia yakınlarındaki bir kurtarma koordinasyon merkezini ziyaret eden İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, fırtınalı hava tehdidi nedeniyle halkı evlerinde kalmaya çağırdı. “Şu anda en önemli şey, mümkün olduğunca çok hayatı korumak,” dedi.
SOKAKLARDA GÜÇLÜKLE YÜRÜDÜLER
Selden etkilenen Utiel kasabasında, yaklaşık 85 km içeride, Magro Nehri taşarak çoğunluğu tek katlı olan evlere üç metreye kadar su bastı. Utiel’in belediye başkanı Ricardo Gabaldon, yaklaşık 12.000 nüfuslu kasabada en az altı kişinin hayatını kaybettiğini, bunların çoğunun yaşlı veya engelli kişiler olduğunu belirtti. Kasaba sakinleri traktörlerle taşıdıkları su pompalarıyla temizlik çalışmalarına başlarken, çocuklar kaldırımları süpürdü. Bozulan ev eşyaları ve mobilyalar yolların ortasında yığılmışken, yaşlılar çamurla kaplı kaygan sokaklarda güçlükle yürüdü.
Papa Francis, bölgedeki insanlar için dua ettiğini belirterek, "Bu felaket anında onların yanındayım," dedi.
Araştırma grubu Climate Central, Perşembe günü yayınladığı raporda İspanya’daki selin ardındaki düşük basınç sisteminin, Tropikal Atlantik’teki olağan dışı sıcaklıklar nedeniyle aşırı nem taşıyan bir "atmosferik nehirden" beslendiğini belirtti. Climate Shift Index’e göre, insan kaynaklı iklim değişikliği bu yüksek deniz yüzeyi sıcaklıklarını 50 ila 300 kat daha olası hale getirdi.