Derleyen: Hilal Bardakcı
İsrail'in Gazze'de Filistinlilere yönelik uyguladığı insanlık suçlarını duyuran bir sağlık çalışanı, bir askeri hastanede yapılan ameliyatlarda ağrı kesici kullanılmadığını ve bu nedenle yaralıların dayanılmaz acılarla karşılaştığını itiraf etti.
Başka bir kişi ise, bir devlet hastanesinde Gazze'de tutuklu bulunan bir kişiye tıbbi operasyon sırasında çok sınırlı miktarda ağrı kesici verildiğini açıkladı.
Ayrıca, devlet hastanelerinin nakil ve tedavi konusundaki isteksizliği nedeniyle kritik hastaların derme çatma askeri tesislerde tutularak gerekli tedaviden mahrum bırakıldığını da söyledi.
İsrail ordusu tarafından sorgulanmak üzere Gazze'den götürülen ve daha sonra serbest bırakılan bir tutuklu, BBC'ye verdiği demeçte, enfeksiyonlu yarasının tedavisine izin verilmediği için bacağının kesildiğini kaydetti.
İddiaların merkezinde yer alan askeri hastanede çalışan kıdemli bir doktor, amputasyonların doğrudan koşulların sonucu olduğu iddiasını reddetti.
Öte yandan, İsrail ordusu ise yaptığı açıklamalarda tesisteki tutuklulara "uygun ve dikkatli" davranıldığını ileri sürüyor.
DOKTORLAR İSRAİL'İN YAPTIĞI İHLALLERİ ORTAYA ÇIKARDI
BBC'nin görüştüğü iki muhbir de tutukluların tıbbi tedavisini değerlendirecek pozisyondaydı. Her ikisi de konunun meslektaşları arasındaki hassasiyeti nedeniyle isminin gizli kalmasını istedi. Anlattıkları Şubat ayında İsrail'deki İnsan Hakları Doktorları tarafından yayımlanan bir raporla da destekleniyor. Raporda, İsrail'in sivil ve askeri hapishanelerinin "bir cezalandırma ve intikam aygıtı" haline geldiği ve tutukluların insan haklarının, özellikle de sağlık haklarının ihlal edildiği aktarıldı.
Hasta ve yaralı tutukluların tedavisine ilişkin endişeler, güney İsrail'deki Sde Teiman askeri üssündeki askeri sahra hastanesinde yoğunlaştı. Sahra hastanesi, Hamas saldırılarının ardından, özellikle Gazze'deki tutukluları tedavi etmek için İsrail Sağlık Bakanlığı tarafından kuruldu.
O tarihten bu yana İsrail güçleri Gazze'den çok sayıda insanı topladı ve sorgulamak üzere Sde Teiman gibi üslere götürdü. Hamas adına savaştığından şüphelenilen kişiler İsrail gözaltı merkezlerine gönderiliyor; pek çoğu ise herhangi bir suçlama olmaksızın Gazze'ye geri bırakılıyor.
Ordu, elindeki tutuklular hakkında ayrıntılı bilgi yayımlamadı.
GAZZE'DEN GÖTÜRÜLEN HASTALARIN GÖZLERİNİ BAĞLAYIP, YATAĞA ZİNCİRLEDİLER
Sde Teiman hastanesindeki hastaların tedavisinden sorumlu bazı doktorlara göre, hastalar gözleri bağlı ve dört uzuvlarından yataklarına zincirlenmiş halde tutuluyor. Ayrıca tuvalet ihtiyaçları için bebek bezi takmaya zorlanıyorlar.
İsrail ordusu Sde Teiman hastanesindeki tutukluların kelepçelenmesinin "günlük olarak incelendiğini ve güvenlik riskinin gerektirdiği durumlarda uygulandığını" iddia ediyor. Bebek bezinin ise sadece hareketini kısıtlayan tıbbi operasyonlara tabi tutulan tutuklular için kullanıldığını belirtiyor.
Tesisin kıdemli anestezi uzmanı Yoel Donchin'in de aralarında bulunduğu tanıklar ise aksi yönde açıklamalarda bulundu. Tanıklar, hastane koğuşunda hem bebek bezi hem de kelepçe kullanımının "genel bir uygulama" olduğunu söyledi. "Ordu, hastayı bir bebek gibi yüzde 100 bağımlı hale getiriyor. Kelepçelisiniz, bebek beziniz var, suya ihtiyacınız var, her şeye ihtiyacınız var; bu insanlıktan çıkarmadır" sözleriyle durumu ifade ediyorlar.
Dr Donchin, söz konusu uygulamalar için hastalarla ilgili bireysel bir değerlendirme yapılmadığını ve yürüyemeyen hastaların bile (örneğin bacakları kesilmiş olanlar) yatağa kelepçelendiğini açıkladı. Uygulamayı "aptalca" olarak nitelendirdi.
FİLİSTİNLİLERİN İFADELERİ KAN DONDURDU
Gazze savaşının ilk haftalarında tesisteki iki görgü tanığı ise BBC'ye yaptıkları açıklamada, oradaki hastaların battaniyelerin altında çıplak tutulduğunu aktardı.
Oradaki koşullar hakkında bilgi sahibi bir doktor, yatağa bağlanan insanların "büyük, korkunç acılar" yaşayacağını söyleyerek durumu "işkence" olarak tanımladı. Doktor, bu hastaların yatağa bağlandıkları için ciddi ağrılar hissedeceğini aktardı. Diğer görgü tanığı doktorlar ise, yatağa bağlanmanın uzun vadeli sinir hasarına yol açabileceğine değindi.
Sorgulama sonrasında serbest bırakılan Gazzeli tutukluların görüntüleri de bileklerinde ve bacaklarında yara izleri oluştuğunu gösteriyordu.
Geçtiğimiz ay, İsrail'in Haaretz gazetesi, Sde Teiman tesisindeki bir doktorun, kelepçe yaralanmaları nedeniyle iki mahkumun bacaklarının kesildiği yönündeki iddialarını yayınladı. Dr. Donchin, amputasyonların kelepçelemenin doğrudan sonucu olmadığını ve enfeksiyon, diyabet veya kan damarlarındaki sorunlar gibi başka faktörleri de kapsadığını düşünüyor.
İsrail'in sağlık yönergeleri, özel bir güvenlik nedeni olmadıkça hiçbir hastanın bir yere bağlanmamasını ve asgari düzeyde bağlanması gerektiğini şart koşuyor. Ülkenin Tıbbi Etik Kurulu Başkanı Yossi Walfisch, tesisi ziyaret ettikten sonra, tüm hastaların kelepçelenmeden tedavi edilme hakkına sahip olduğunu ancak personelin güvenliğinin diğer etik hususlara üstün geldiğini söyledi.
Dr. Donchin, Sde Teiman askeri hastanesindeki sağlık personellerinin şikayetlerinin ardından kelepçelerin gevşetilmesi gibi bir takım değişikliklere gidildiğini anlattı.
AĞRI KESİCİ VE MORFİNSİZ AMELİYAT EDİYORLAR
Öte yandan, raporlar, hem askeri hem de sivil hastanelerde sağlık personelinin tutuklulara yönelik tutumlarının büyük ölçüde farklılık gösterdiğini gösteriyor.
Ekim ayında, Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırılarından kısa bir süre sonra Sde Teiman sahra hastanesinde çalışan bir sağlık personeli, hastalara anestezi de dahil olmak üzere yetersiz miktarda ağrı kesici verildiğini anlattı. Bir keresinde bir doktorun, yaşlı bir hastanın kısa süre önce enfeksiyon kapmış amputasyon yarasını açarken ağrı kesici verilmesi talebini reddettiğini söyledi.
Tanık, bu tür uygulamaların "rutin olarak analjezi olmadan yapıldığına" ve bunun "kabul edilemez miktarda acıya" yol açtığına vurgu yaptı.
Başka bir olayda, Hamas savaşçısı olduğundan şüphelenilen biri, ameliyatlar sırasında morfin ve anestezik seviyelerinin artırılmasını talep etti. Ancak şüphelinin bilinci bir sonraki ameliyata kadar yerine gelmişti, dayanılmaz bir acı hissetmeye başlamıştı.
İsrail ordusu, bu iddialara yanıt olarak tutuklulara yönelik şiddetin "kesinlikle yasaklandığını", şiddet veya aşağılamaya ilişkin her türlü somut ayrıntının inceleneceğini belirtti.
"YONİ" İSİMLİ TANIKTAN ŞOK İFADELER
İkinci muhbir sağlık personeli ise, Sde Teiman'daki durumun yanı sıra devlet hastanelerinde de benzer olaylar yaşandığını ileri sürdü. BBC'nin "Yoni" takma adını verdiği doktor, 7 Ekim saldırılarını takip eden günlerde İsrail'in güneyindeki hastanelerin, genellikle aynı acil servislerde hem yaralı savaşçıları hem de yaralı mağdurları tedavi etme zorluğuyla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Gazzeli tutuklulara ağrı kesici verilmesi gerekip gerekmediği konusunda personellerin tartıştığını anlattı.
Yoni, Sde Teiman sahra hastanesinin ağır yaralı hastaları tedavi edecek donanıma sahip olmadığını ancak savaşın ilk aylarında orada tutulan bazı kişilerin göğüs ve karın bölgelerinde yeni kurşun yaraları bulunduğunu söyledi.