Yaklaşık bir buçuk senedir Gazze’deki insani dram devam ediyorken ABD Başkanı Donald Trump’ın görevi devralmasından bir gün önce Gazze’de ateşkes başladı. Gazze’deki siviller ve özellikle çocuklar için çok güzel ve hayırlı bir haber olan bu ateşkes, elbette sağduyulu herkesi memnun etmiştir. Ancak ateşkesin diğer bir yüzü de var. Demek ki bugüne kadar Gazze’deki insani dram aslında durdurulabilirmiş. Bu uzun süre içerisinde ölen onlarca çocuk ve masum sivil aslında kurtarılabilirmiş.
ABD’de görev süresi dolan eski Başkan Joe Biden’ın bir televizyon röportajında verdiği mülakatta, Gazze’deki insani durumla ilgili verdiği demeç çok dikkatimi çekti. Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı bir konuşmanın içeriğini aktardı. Aktarılana göre, Biden Netanyahu’ya Gazze’de hedef gözetmeksizin alan bombardımanı yapamayacağını ve bir militan için onlarca sivili öldürmesinin doğru olmadığını söylemiş.
Yani Amerikan Başkanı da herkes gibi Gazze’de ne olduğunu biliyordu. Buna rağmen biz bu süreci yaşadık. Hatta konuşmanın devamında, İsrail Başbakanı, Amerikan Başkanı Biden’a cevaben ABD’nin de Berlin’de hedef gözetmeksizin alan bombardımanı yaptığını anlatmış; ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’nda nükleer bomba kullandığını hatırlatmış. Buna karşılık olarak Biden da Netanyahu’ya İkinci Dünya Savaşı tecrübesi sonucunda uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler’in oluşturulduğunu anlatmış.
Yani İsrail Başbakanı da Gazze’de ne olduğunun gayet farkında ve bunu İkinci Dünya Savaşı’nda ABD’nin yaptığı hukuksuzluklarla izah etmeye çalışmış. İki lider de neyin, ne olduğunu gayet iyi biliyor. Ama şu da bir gerçek; Biden İsrail’i durdurmaya gayret etmiş ve Netanyahu’yu ateşkese zorlamaya çalışmış. Ancak başarısız olmuş diyelim.
Peki, şimdi bakıldığında uzlaşılan ateşkesin Biden’ın sunduğu ve ortaya koyduğu ateşkes taslağından ciddi bir farkı var mı? Yok.
Peki, Gazze’de Hamas’ın durumunda bir farklılık var mı? Yani Hamas çok güçlendi ya da çok mu zayıfladı da taraflar ateşkese razı oldu? Hayır.
Peki, İsrail içerisinde ciddi bir değişim veya ambargo şeklinde İsrail’e yönelik ciddi bir uluslararası baskı var mı? Yok.
O zaman birkaç ay ve hatta neredeyse bir yıl önce tarafların kabul etmediği bir ateşkes neden şimdi kabul edildi?
Bu sorunun tek bir cevabı var: Donald Trump.
Yeni Amerikan Başkanı Trump, her ne kadar İsrail’in en büyük destekçilerinden de olsa Gazze konusunda bir ateşkes istiyor; kendisini barış getiren başkan olarak takdim etmek istiyor. Trump, Orta Doğu’da tekrar İbrahimi anlaşmalarına geri dönüp Arap-İsrail ittifakına odaklanmak istiyor.
Ateşkes görüşmeleri devam ederken Donald Trump’ın Orta Doğu Temsilcisi de ilk defa görüşmelere doğrudan dâhil oldu. Arap kaynakların aktardığına göre, Trump’ın temsilcisi, Natenyahu üzerinde çok ciddi bir baskı kurdu ve onu ateşkesi kabul etmeye zorladı.
Yani eğer Biden yönetimi gerektiği gibi Netanyahu’yu zorlasa ve üzerinde baskı kursaydı Gazze’deki insani dram bu kadar uzun sürmeyecekti. Olan masum sivillere oldu.