Geçtiğimiz hafta sonu birçok Avrupa ülkesinde görülen Kuzey Işıkları (aurora borealis) gökyüzündeki şölenle nefesleri kesmişti. Güneş patlamaları nedeniyle daha güney enlemlerde de görünmeye başlayan bu doğa olayı hakkında uzmanlar yeni bir açıklama yaptı. Dünya'ya enerji ve gaz fırlatan dev güneş lekesi kümesinin yaklaşık iki hafta içinde yeniden Dünya'ya doğru döneceği açıklandı.
Bilim insanları, Dünya'nın manyetik alanına çarparak muhtemelen yeniden Kuzey Işığı oluşturabilecek daha fazla patlamanın yolda olduğunu düşünüyor. Geçtiğimiz Cumartesi gününden bu yana Güneşimiz gittikçe artan radyasyonu dışarı pompalamaya devam ederken, Salı günü meydana gelen devasa bir güneş patlaması, küresel olarak yüksek frekanslı radyo iletişimlerinde kesintilere yol açmıştı.
"GÜNEŞ MAKSİMUMU" DÖNGÜSÜ BAŞLADI
İşte bu hiperaktif güneş lekesi son olmayacak. Güneş, "güneş maksimumu" olarak adlandırılan, 11 yıllık bir döngü boyunca aktivitesinin en güçlü olduğu noktaya yaklaşıyor. Bu güneş döngüsü, insanların 1755 yılında güneş lekelerini düzenli olarak gözlemlemeye başlamasından bu yana 25. döngü. Sessiz olması bekleniyordu ancak bilim insanları beklenenden daha güçlü gerçekleştiğini söylüyor.
Birmingham Üniversitesinden uzay profesörü Sean Elvidge, geçen hafta sonu yaşanan jeomanyetik fırtınanın 30 yılda bir görülen bir olay olduğunu ve 2003'ten bu yana görülen en büyük olay olduğunu açıkladı.
Jeomanyetik fırtınalara, Güneş'te meydana gelen en az beş koronal kütle patlaması (CME) neden olmakta. Jeomanyetik patlamaların Dünya'ya ulaşmaları yaklaşık 18 saat sürdü.
Güneş fırtınası o kadar güçlüydü ki Met Ofisi ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresindeki uzmanlar tarafından "en yüksek uyarı derecesi" olan "G5 uyarı derecesi" şeklinde kayıtlara geçirildi.
YOLCU UÇAĞININ ZORLU UÇUŞU
Manchester Üniversitesinden uzay sistemleri araştırmacısı Ian Muirhead, bu fırtınaların sadece göz kamaştıran Kuzey Işıkları'ndan ibaret olmadığını, dezavantajlarının da olduğunu belirterek, uydu iletişimi ve GPS sistemlerinin kesintiye uğramasının hayati öneme sahip olduğunu şu sözlerle anlattı: "Şu anda teknolojik olarak 2003'teki son büyük fırtınaya göre çok daha bağımlıyız. Hizmetlerimizin çoğu uzaydan geliyor."
SpaceX'in sahibi Elon Musk, jeomanyetik fırtınaların internet hizmeti veren Starlink uydularını "büyük bir baskı altına aldığını" söyledi. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) sözcüsü de Starlink'lerde voltaj artışları yaşandığını açıkladı.
ESA, GPS ve navigasyon uydularının Dünya'ya doğru yayılan güçlü radyasyon nedeniyle sinyal bozukluklarıyla karşılaştığını bildirdi.
Dr. Elvidge, San Francisco'dan Paris'e giden bir uçağın, radyasyonun daha güçlü olduğu Kuzey Kutbu üzerinden uçmayı önlemek için yeniden yönlendirildiğini açıkladı.
