Malenformasyon, doğru bilgilerin kasıtlı olarak bağlamından koparılarak veya yanıltıcı bir şekilde sunulmasıdır. Bu tür bilgi yayma, bilgilerin kasıtlı olarak çarpıtılarak kamuoyunu yanıltmayı amaçlar. Malenformasyon, dezenformasyondan farklı olarak doğru bilgilerin kasıtlı olarak manipüle edilmesini içerir.
Malenformasyon Kelimesinin Kökeni
Malenformasyon kelimesi, Fransızca "mal" (kötü) ve "information" (bilgi) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Bu nedenle, malenformasyon kelimesi, doğru bilgilerin kötü niyetle ve kasıtlı olarak çarpıtılması anlamına gelir. Fransızca'daki "mal" öneki, İngilizce ve diğer dillerde de kötü veya zararlı anlamını taşır ve bu bağlamda doğru bilgilerin kasıtlı olarak yanlış veya yanıltıcı bir şekilde sunulmasını ifade eder.
Dezenformasyon ve Malenformasyon Arasındaki Farklar
Dezenformasyon ve malenformasyon kavramları, her ikisi de yanlış veya yanıltıcı bilgi yayma yöntemlerini ifade eder ancak aralarında önemli farklar vardır.
Dezenformasyon
- Tanım: Kasıtlı olarak yanlış veya yanıltıcı bilgilerin yayılmasıdır.
- Amaç: Kamuoyunu yanıltmak, manipüle etmek veya belirli bir hedefi desteklemek için kullanılır.
- Özellik: Bilginin tamamen yanlış veya uydurma olması.
- Örnek: COVID-19 aşılarının insanları takip etmek için mikroçipler içerdiğini iddia eden haberler tamamen uydurmadır.
Malenformasyon
- Tanım: Doğru bilgilerin kasıtlı olarak bağlamından koparılarak veya yanıltıcı bir şekilde sunulmasıdır.
- Amaç: Doğru bilgi olmasına rağmen, bilginin manipüle edilerek kamuoyunu yanıltmak veya zarar vermek için kullanılması.
- Özellik: Bilginin doğru olması ancak bağlamının yanlış veya yanıltıcı bir şekilde sunulması.
- Örnek: Bir politikacının konuşmasından alınan olumlu bir cümlenin, bağlamından koparılarak olumsuz bir olayla ilişkilendirilmesi.
Örnek Olay ve Örneklerle Açıklama
Dezenformasyon Örnekleri:
-
Yanlış Sağlık Bilgileri:
- Bir sosyal medya gönderisinde, COVID-19 aşısının mikroçipler içerdiği ve insanları kontrol etmek için kullanıldığı iddia edilir. Bu bilgi tamamen yanlıştır ve insanları aşıdan uzaklaştırmayı amaçlar.
-
Sahte Haberler:
- Bir haber sitesinde, ünlü bir politikacının istifa ettiği iddia edilir, ancak bu bilgi tamamen uydurmadır. Amaç, kamuoyunu yanıltmak ve siyasi istikrarsızlık yaratmaktır.
Malenformasyon Örnekleri:
-
Bağlamından Koparılan Doğru Bilgi:
- Gerçek bir haberin sadece belirli kısımlarını alarak, orijinal bağlamından kopararak paylaşmak. Örneğin, bir politikacının konuşmasından alınan ve aslında olumlu bir reformdan bahsettiği bir cümleyi, sanki olumsuz bir değişiklikten bahsediyormuş gibi sunmak.
-
Manipüle Edilmiş Görseller:
- Bir protesto gösterisinde çekilen bir fotoğrafın farklı bir bağlamda kullanılması. Örneğin, barışçıl bir gösterinin fotoğrafını alıp, şiddet içerikli bir olaymış gibi sunmak.
Örnek Olay: Dezenformasyon ve Malenformasyon Karşılaştırması
Dezenformasyon Olayı:
Olay: Bir sosyal medya kampanyasında, sahte bir haber yayılır ve bir ünlünün suç işlediği iddia edilir. Sonuç: Ünlü kişi itibarı zarar görür, toplumda infial yaratılır. Daha sonra, bu bilginin tamamen yanlış olduğu ortaya çıkar.
Malenformasyon Olayı:
Olay: Gerçek bir mahkeme kararının sadece belirli kısımları alınarak, sosyal medyada paylaşılarak kamuoyunun yanıltılması. Sonuç: Mahkeme kararı aslında kişinin suçsuz olduğunu belirtirken, sadece suçlamaları içeren kısımlar paylaşılarak kişinin suçlu olduğu izlenimi verilir. Bilgi doğru ancak yanıltıcı bir şekilde sunulmuştur.
Fake Haber Nedir?
Fake haber, kasıtlı olarak yanlış veya yanıltıcı bilgilerin gerçek bir haber gibi sunulmasıdır. Amaç, okuyucuları veya izleyicileri yanıltmak, kamuoyunu yanlış yönlendirmek veya belirli bir gündemi desteklemektir. Fake haberler, genellikle sansasyonel başlıklar ve çarpıcı içeriklerle dikkat çeker ve hızla yayılır. Bu tür haberler, sosyal medya, internet siteleri ve hatta bazen geleneksel medya aracılığıyla dağıtılabilir.
Özet ve Farklar
- Dezenformasyon: Tamamen yanlış veya uydurma bilgiler kasıtlı olarak yayılır. Amaç, halkı yanıltmak ve belirli bir gündemi desteklemektir.
- Malenformasyon: Doğru bilgiler, bağlamından koparılarak veya manipüle edilerek yanıltıcı bir şekilde sunulur. Amaç, doğru bilgileri çarpıtarak yanıltıcı izlenimler yaratmaktır.
- Fake Haber: Genel olarak kasıtlı olarak yanlış veya yanıltıcı bilgilerin gerçek bir haber gibi sunulmasıdır. Hem dezenformasyonu hem de malenformasyonu içerebilir.
Sonuç
Dezenformasyon ve malenformasyon, bilgi manipülasyonunun iki farklı yöntemidir ve her ikisi de kamuoyunu yanıltmak için kullanılır. Dezenformasyon tamamen yanlış bilgi yayarken, malenformasyon doğru bilgilerin bağlamından koparılarak yanıltıcı bir şekilde sunulmasını içerir. Fake haberler ise bu iki yöntemi de kullanarak, yanlış bilgileri gerçekmiş gibi sunarak halkı yanıltmayı amaçlar.