Amerika Birleşik Devletleri'nde yürütülen yeni bir çalışmaya göre, Alaska'daki birçok nehir ve akarsuyun paslı turuncuya dönüşmesinin nedeni büyük ihtimalle permafrostun erimesinden kaynaklanıyor. Yüzeyin altındaki donmuş zemin eridikçe, demir gibi açığa çıkan mineraller akarsulara paslı bir renk vererek yaban hayatı için risk oluşturuyor.
Kuzey Kutbu, dünyanın en hızlı ısınan bölgesidir ve yüzeyin altındaki donmuş zemin eridikçe, bir zamanlar bu toprakta kilitli olan mineraller artık su yollarına sızmaktadır.
Çevresel toksikoloji üzerine çalışmalarını sürdüren Kaliforniya Davis Üniversitesinden yardımcı doçent Dr. Brett Poulin, "Ülkemizdeki en el değmemiş nehirlerin bazılarında iklim değişikliğinin öngörülemeyen bir etkisi görüyoruz" dedi.
Permafrost çözülmesi, hava koşulları olarak bilinen bir süreçte mineralleri oksijene maruz bırakıyor; bu süreç suyun asitliğini artırıyor ve çinko, bakır, kadmiyum ve demir (nehirlere paslı bir renk veren en belirgin metal) gibi metalleri çözüyor. Bu turuncu renk, uydu görüntülerinde bile rahatlıkla görülüyor.
Bilim insanları, Kuzey Kutbu'ndaki içme suyunun bozulabileceği ve balıkçılığa yönelik riskler konusunda uyarılarda bulunuyor.
Poulin, "Başka bir nehirle karıştırıldığında, metallerin su sağlığı üzerindeki etkisini daha da güçlü hale getirebilir" diyor.
BALIK POPÜLASYONLARINI TEHLİKEYE ATIYOR
Bu fenomen ilk olarak 2018'de araştırmacıların kuzey Alaska'nın Brooks Range boyunca uzanan nehirlerin süt rengi turuncu görünümünü fark etmesiyle gözlemlendi. Bu, bir önceki yıl görülen kristal berraklığındaki sularla tam bir tezat oluşturuyordu.
Yıl içinde, Kobuk Vadisi milli parkındaki Akillik Nehri'nin bir kolunda iki yerel balık türü tamamen yok oldu; Dolly varden ve sümüksü sculpin.
Poulin paslanma olgusu hakkında şunları söyledi: "Verilerimiz, nehir turuncuya döndüğünde, esasen besin ağının temeli olan nehrin dibindeki makroomurgasızlarda ve biyofilmde önemli bir azalmayı gösteriyor. Balıkların yaşayabileceği yerler değişebilir.”
Paslanma mevsimsel bir olaydır ve yazın, genellikle toprağın en derin şekilde çözüldüğü temmuz ve ağustos aylarında meydana gelir.
Woodwell İklim Araştırma Merkezinden arktik araştırmacısı Scott Zolkos, "Bu (Alaska), gezegenin geri kalanından en az iki ila üç kat daha hızlı ısınan bir yer. Dolayısıyla bu tür etkilerin devam etmesini bekleyebiliriz." sözleriyle olay hakkında bir yorumda bulundu.