Yaklaşık 2 yıl önce kurulan istasyonda dört mevsim yürütülen halkalama ve gözlemleme çalışmalarıyla önemli göç yolları üzerinde bulunan Kocaeli'deki kuşların biyolojisi, davranışları, yer değiştirme hareketleri, üreme verimliliği ve popülasyon demografisi gibi bilgiler araştırılıyor.
Kurulu 25 sis ağıyla yakalanan her kuş özel halkalarla kaydediliyor ve uluslararası halkalama sistemine dahil ediliyor.
İstasyonda geçen yıl ispinoz, büyük baştankara, kızıl gerdan ve karatavuk türleri başta olmak üzere 1718 kuş halkalanarak yeniden doğaya bırakıldı.
- "Türkiye'de yıl bazlı halkalama yapılan tek istasyon"
Ormanya Sorumlu Veteriner Hekimi Muhammet Nalkıran, AA muhabirine, kuş halkalamanın kuşların ekolojisini, biyolojisini ve göç davranışlarını anlamak için önemli yöntem olduğunu söyledi.
Nalkıran, çalışmalarda kuşların göç dinamiklerini, göç stratejilerini, kışlama alanlarını ve hayatta kalma başarıları gibi birçok bilgiyi elde ettiklerini aktararak, Kocaeli'nin konumu itibarıyla önemli göç rotası üzerinde olduğunu kaydetti.
Ormanya'da hem göç eden kuşları hem de orman ekolojisi alanında yaşayan yerleşik kuşları halkaladıklarını belirten Nalkıran, "Halkalamada kullandığımız yaklaşık 25 sis ağımız var. Bunlar değişik uzunluklarla toplam 190 metreyi bulabiliyor. Ağlara yakalanan kuşlar, özel torbayla halkalama istasyonuna taşınıyor. Burada kuşlar üzerinde morfolojik ölçüleri, yağ, kas oranları gibi bilgiler kaydediliyor. Ayağına takılmış halkayla tekrar doğaya salınıyor. Yaralı kuşlar da ağlarımıza denk geliyor, tedavilerinin ardından doğaya bırakılıyor." diye konuştu.
Nalkıran, Türkiye'de yıl bazlı halkalama yapılan tek istasyonun Ormanya'da bulunduğuna işaret ederek, "2023 yılında 1386, 2024 yılında ise 1718 kuş halkalandı. Bu çalışmayla halkın da ekolojik olarak bilinçlenmesi ve kuşları daha yakından tanımasıyla geleceğe ışık tutmayı amaçlıyoruz." dedi.
Ormanya'daki istasyonun Türkiye'deki 5'inci halkalama istasyonu olduğunu ifade eden Nalkıran, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ile işbirliği içerisinde olduklarını sözlerine ekledi.
- "Ormanya, kuşların konaklayıp dinlendiği nokta"
İstasyonun usta halkacısı Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Görevlisi Arif Cemal Özsemir de 24 yıldır Türkiye'deki kuşlarla ilgili çalışmalar yaptığını söyledi.
Ormanya'da yaklaşık 2 yıl önce çalışmalara başladığını aktaran Özsemir, "Şu an kış sezonundayız, genelde alanda kışlamak için gelen kuşları yakalıyoruz. Gelen kuşlar belirli süre kalıp burası soğuduğunda daha güneye iniyor. Yaklaşık 2 ay sonra da tekrar ilkbahar göçü başlayacak. Bu sefer daha sıcak ülkelerdeki kuşlar yavaş yavaş kuzeye doğru üreme noktalarına gidiyor olacak. Ormanya, kuşların hem ilkbahar hem de sonbaharda üreme ve kışlama noktalarına varmadan önce konaklayıp dinlendiği nokta." ifadelerini kullandı.
Özsemir, kurdukları ağları her gün gün doğumundan gün batımına kadar kontrol ettiklerini anlatarak, "Ağlara takılan kuşlar olduğu zaman istasyonumuzda usta halkacı ve çıraklarıyla kuşların biyometrik ölçüleri alınıyor. Kuşun yaşı, cinsiyeti belirlenebiliyorsa bu bilgilerin hepsi alınıyor ki sonraki sezon yakalandığında alanda ne kadar süre kaldığını, neyle beslendiğini, yağ ve kas değişimlerini ortaya çıkarabilmek için bu tür çalışmaların yapılması gerekir." diye konuştu.
Yıl boyu halkalama yapmanın kolay faaliyet olmadığını vurgulayan Özsemir, "Ormanya'nın bize sağladığı ekipman ve tesisat avantajı sayesinde bu faaliyeti yıl boyu yapabiliyoruz, başka istasyonlarda sadece kuşların yoğun olduğu zamanlar yapılabiliyor." dedi.
