Osmanlıca kaynaklar dünyaya açılıyor. Ülkemizin ilk WEB tabanlı sayısal kütüphanesi IRCICA Farabi Sayısal Kütüphanesi’nde bulunan Osmanlıca bütün kaynaklar, OCR sistemi ile elektronik ortamda işleniyor ve günümüz yaşantısına sunuluyor
Bu ilginç çalışma; ülkemizde pilot bölge uygulaması için seçilen WEB tabanlı ilk sayısal kütüphane olan IRCICA Farabi Sayısal Kütüphanesi’nde yazılı, basılı, görsel ve işitsel materyaller standartlara uygun tarayıcılarla taranarak OCR işleminden geçirilerek forumda elektronik ortama aktarılıyor. Diğer kütüphanelerde kurulup işlenebilecek yapıda tasarlanan uygulama ile araştırmalar çok rahat edecek.
2011’denbuyana sürdürülen ve dünya çapında gerçekleştirilen Osmanlıca OCR çalışması ile tüm Osmanlıca matbu eserler metin için aramaya açık hale gelecek. Böylece sadece Türkiye değil, Osmanlı Devletinin hüküm sürdüğü tüm coğrafyaya dair araştırmalar kolaylaştırılmış ve de bilinmeyen pek çok konu gün yüzüne çıkmış olacak. Ne güzel bir çalışma. Osmanlı Devleti vilayet, kamu ve özel kurum salnameleri; Osmanlı Kronikleri, Balkanlar, Türkiye, Orta Doğu, Asya ve Afrika seyahatnameleri; Kur’an-ı Kerim, Hat bunlardan bazıları. Osmanlı dönemine ait çok zengin askeri, topoğrafik ve coğrafi harita bilgileri sayısal kütüphanedeki harita koleksiyonunda bulunuyor.
IRCICA tarafından geliştirilen Farabi Entegre Kütüphane yazılmış, bu günün mesleki ve teknolojik gelişmelerine paralel olarak hazırlanan ve tüm materyalleri tek çatı altında toplayan oldukça özel bir yazılım.
Yazının kütüphaneye girdiği andan kullanım raporlarının hazırlanmasına kadar tüm süreçleri içinde toplayan uygulamada yalnız kitaplar değil bütün materyal türleri birlikte yönetiliyor.
Yayının sağlanması, kurumlar arası değişim, ayrıntılı kataloglama, kişi ve kurum otoritelerinin oluşturulması, etiketleme, güvenlik, sayım, ödünç verme, fotokopi ve sayısallaştırma işlemlerinin tamamı bu yazılımla tek elden yürütülebilecek.
IRCICA Farabi Sayısal Kütüphanesindeki bu çalışma bir ilk ve inşallah bütün kütüphanelere örnek olacak.
Osmanlıca bütün kaynakların dünyaya açılması ve bunun elektronik ortamda gerçekleştirilmesi ise gurur verici bir çalışma.
Bu ve buna benzer çalışmalar; Osmanlının gerçek gücünü ortaya koyacak ve yeni nesil, Osmanlıyı daha iyi ve yakından tanıyacak ve karalama kampanyalarına “dur’’ diyecek.
PÜF NOKTASI
Mesuliyet İşi Zor İş
İmam Ebu Hanife’nin yaşadığı dönemde kendisiyle, herhangi bir konuda tartışmaya giripde galip çıkan neredeyse hiç olmamıştır.
Derya gibi ilmi, zeka ve mantığı sayesinde her münazaradan galip çıkabilecek bir güce sahipti. Abbasi Halifesi Me’mun, Ebu Hanife yi Kufe’ye Kadı yapmak istiyordu. İmam’ı çağırdı ve bu niyetini ona açıkladı.
Ebu Hanife yöntemin yanlışlıklarına alet olmamak için bu teklifi kabul etmedi. “Ben kadılık yapmam’’ dedi. Halife de, herkeste kabul ederdi ki ondan iyi kadılık yapacak bulunamazdı. Bu nedenle Halife bu sefer sert çıkarak “Yalan söylüyorsun, sen kadılık yaparsın.’’ Ebu Hanife herkesi susturabilecek o müthiş cevabı verdi. “Eğer ben yalan söylüyorsam, yalan söylediğim için kadılık yapamam, çünkü yalancıdan kadı olmaz. Eğer “yapamam’’ dediğim zaman doğru söylüyorsam , sözümün gereği olarak kadılık yapamam. O halde her iki halde de kadılık yapamam.’’
Evet, düşünebilenler için çok önemli mesajlar var bu cevapta. Kolay değil bu kadar kişinin vebalini yüklenmek. Zor iş doğrusu.