Berfin Bitirim-Özel Haber
Areda Piar’ın gerçekleştirdiği “Kafe ve Restoran Fiyatları Algı Araştırması“ göre; kafe ve restoran fiyatlarını oldukça yüksek bulanların oranı yüzde 88,3 çıktı. Yüzde 82,1’lik kesim kafe ve restoran işletmecilerinin enflasyonu bahane ederek fiyat yükselttiklerini ve bunu fırsatçılığa çevirdiklerini düşünüyor.
BAŞARABİLECEĞİMİZE İNANMIYORUZ
Fiyatların “makul” bulanların oranı ise yalnızca yüzde 6.1 oldu. Geçtiğimiz hafta sonu sosyal medyada yükselen “boykot” çağrılarına ilişkin verilerde ise katılımcıların yüzde 47,6’sı boykotu çözüm olarak görürken, yüzde 24’ü kısmen işe yarayacağını, yüzde 28,2’si ise bir karşılığı olmadığı görüşünde.
ENFLASYONUN ÜZERİNDE FİYATLAR
Yüksek enflasyonun alım günü düşürmesi nedeniyle vatandaşların beli bükülürken, kafe ve lokantalara gitmek de hayal oldu. Areda Piar verilerine göre, yüzde 66,2’lik kesim geçen yıla göre kafe ve restoranlarda ‘yeme-içme’yi azalttı. Restoran ve otel fiyatlarına ilişkin TÜİK verileri ise söz konusu rakamların enflasyon oranının üzerinde seyrettiğini ortaya koydu. TÜİK verilerine göre, yıllık enflasyon yüzde 68,50 olurken, 'lokanta ve oteller' kalemindeki yıllık artış yüzde 94,97 olarak karşımıza çıktı.
BOYKOT ÇAĞRISI KARŞILIK BULMADI
Restoran ve kafelerdeki fiyatların fahiş oranda artması nedeniyle 20-21 Nisan tarihlerinde dışarıda yiyip içmeme kampanyası başlatıldı. Ekonomist İris Cibre'nin çağrısıyla başlayan kampanyaya sosyal medyadan katılım büyük olsa da iş bu çağrıyı gerçekleştirmeye gelince pek beklenen sonuç ortaya çıkmadı. Kötü havaya rağmen kafe ve restoranlar boykot çağrısının devam ettiği günlerde de dolup taştı.
BOYKOT BİLİNCİMİZ YOK
Bu durum ülkemizde protesto ve boykot kültürünün oluşturulamamasının bir yansıması olarak gündeme geldi. Ekonomist/Yazar Dr. Sinan Bayraktar, toplumumuzun toplumsal bilinçle hareket edememesinin nedenleri ve fiyat artışları karşısında yapılması gerekenleri Aslında Gazetesi’ne anlattı.
ZAMLAR ALIŞKANLIK HALİNE GELDİ
Belirli bir ölçüsü olmadan neredeyse her hafta tüketim ürünlerine yansıtılan fiyat artışlarını ‘korkunç’ olarak nitelendiren Ekonomist Dr. Sinan Bayraktar, neden yapıldığı bilinmeyen zamların alışkanlık haline geldiğini söyledi. Satıcıların, kendilerini “enflasyonist baskılara yenilmemesi gereken unsurlar” olarak düşündüğüne vurgu yapan Dr. Bayraktar, fiyatları neredeyse taksimetre işleyiş hızına benzer bir şekle sokarak anlamsız fiyat farklarının ortaya çıkmasına neden olduğunu ifade etti.
Ekonomist Dr. Sinan Bayraktar
Sosyal medya organlarında başlatılan “Kafeleri ve yiyecek içecek yerlerini bir günlüğüne boykot edelim” hareketinin gereken ilgiyi göremediğine ve Türk toplumunda toplumsal bilinç ile hareket edilemediğine vurgu yapan Dr. Bayraktar, “Şahsım olarak uzun yıllardır savunduğum bir teori olan bu hareketlerin bizim toplumumuzda yer bulmadığını görerek üzüntü duyan bir insanım.” ifadelerini kullandı.
ALMANYA'DA BOYKOT İŞE YARADI
1977 yılında Almanya’nın Düsseldorf kentinde başlayan ve ülkenin geneline yayılan, kahveye yapılan küçük bir fiyat artışının o zamanki para birimi olan Deutsche Mark’ın kuruş değeri olan 10 Fenik’lik (0.1 Mark) zammı tüketicilerin protesto etmesi sonucunda Alman firmalarının kahvenin 10 kuruşluk (Fenik’lik) zammını geri almak zorunda bırakmasından bahseden Dr.Bayraktar, “Bunun aynı şekilde o ve benzeri ülkelerde sürdüğünü zaman zaman görebilmekteyiz. Maalesef ki geçenlerde başlatılan ve toplumda bilinç olarak birliktelik içermeyen bu hareketin devamı gelmemiş, yine fiyat artışına devam edilmiştir” dedi.
"NARH SİSTEMİ UYGULANMALI"
Vatandaşın fiyat artışlarına yönelik bireysel tavrının “tüketmeme” olması gerektiğini fakat Türkiye’de böyle bir kültürün olmadığını bir kez daha vurgulayan Dr. Bayraktar, fiyat artışlarını durduracak yegâne gücün kanuni tedbirler alabilen hükümeti işaret etti. Sıkı denetim ve ceza gibi uygulamaların artışları bir nebze durdurabileceğini belirten Dr. Bayraktar, “malların fiyat seviyesinin devlet tarafından saptanması ve bunun üzerinde bir fiyatlamaya izin verilmemesi” olarak bilinen NARH sisteminin uygulanması gerektiğini vurguladı. Denetimden ziyade ağır cezaların fiyatların normalleşmesinde etkili olacağını savunan Dr.Bayraktar, “Hal yasası ile desteklenen bir fiyat oluşum sisteminin derhal devreye alınması, para yönetiminin ve ekonomik sistemin olması gereken hareketlerle yönetilmesi bazı önlemleri getirecektir.” dedi.
