Burcu Hatice Balta - Özel Haber
Roblox gibi dijital platformlar, çocukların internetin derin ve tehlikeli dünyasında savunmasız kaldığını bir kez daha gözler önüne serdi. Sadece Roblox değil, benzer birçok platformda çocuklar akran zorbalığına, tacize ve cinsel istismara maruz kalıyor. İnternet, çocuklar için dipsiz bir kuyu haline gelmiş durumda ve aileler, kamu kuruluşları bu konuda yeterince önlem alamıyor. Çocukların tek başlarına bırakıldığı bu dijital ortamlar, onları her türlü tehdide açık hale getiriyor. Hem Türkiye'de hem de dünya genelinde bu sorun giderek büyüyor ve acil müdahale gerektiriyor.
Çocukları bekleyen tehditler
Bu ortamlar, çocukların zihinsel ve duygusal gelişimini olumsuz etkilerken onları suçluların hedefi haline getiriyor. Ailelerin teknolojiyi anlama ve denetleme kapasitesi genellikle yetersiz kalıyor. Kamu kuruluşlarının ve yasal düzenlemelerin ise hızla değişen dijital tehditlere ayak uydurmakta zorlandığı görülüyor. Sonuç olarak; savunmasız çocuklar bu platformlarda yalnız bırakılıyor ve bu yalnızlık onları potansiyel olarak zarar verici durumlara maruz bırakıyor. Çocukları bu tehditlerden korumak için toplumun tüm kesimlerinin bir araya gelerek daha güçlü ve etkili çözümler üretmesi gerekiyor.
Erişime kapandı ama…
Türkiye’de milyonlarca çocuğun severek oynadığı Roblox, 7 Ağustos’ta erişime kapatıldı. BTK, oyun platformu için erişim engeli getirdiğini internet sitesi üzerinden duyurdu. Kararın ardından, Roblox oyun odalarındaki cinsel içerikler yeniden gündeme gelirken erişim engelinin Adana Altıncı Sulh Ceza Hakimliği tarafından getirildiği ortaya çıktı. Bu kararın nedeni olarak da “çocuk istismarına yol açabilecek içerikler” gerekçe gösterildi.
Güvenlik endişesi
Roblox tartışmaları devam ederken ülkemizin geleceği olan çocukların kontrolsüzce oynadığı oyunlar ve ne gibi filtresiz içeriklere maruz kaldığını Türkiye Oyun Tasarımcıları, Geliştiricileri, Yapım ve Yapımcıları Derneği (Oyunder) İcra Kurulu Üyesi ve yazar Ercan Altuğ Yılmaz’a sorduk.
Çocuk güvenliği üzerine uyarılar
Aslında’ya konuşan Dijital Oyun Uzmanı Ercan Altuğ Yılmaz, dijital oyunlarda çocukların güvenliği konusunda önemli uyarılarda bulundu. Yılmaz, oyun okuryazarlığının daha ön plana çıkması gerektiğini belirtti ve yalnızca yaşa uygun içerikler değil, sosyal özellikler ve iletişim yöntemlerinin de kademeli olarak kontrol edilmesi gerektiğini vurguladı. "Metin yazmak, lokasyon paylaşmak ve sadece emoji ile iletişime geçilmesi gibi yöntemlerle bu sosyallik kontrol edilebilir.” diyen Yılmaz, çocukların çoğu sosyal oyunları tercih etse de bu sosyalliğin kısıtlanması ve oyun okuryazarlığı ile durumun kontrol edilmesinin mümkün olabileceğine dikkati çekti.
Oyun tasarımında güncellemeler gerekli
Oyun tasarımında kötüye kullanımların şikayet edilme süreçlerinin güncellenmesi gerektiğini de belirten Yılmaz, şunları söyledi: “Oyun firmaları, etkileşimi artırmak adına bu tarz sorunları göz ardı edebiliyor. Ancak şikayet süreçleri, ticarette olduğu gibi bir satıcıyı veya hizmet aldığınız kişiyi şikayet ettiğinizde hizmetinin geçici olarak sonlandırılması gibi bir süreçle yönetilebilir. Çocuklar rahatsız oldukları başka bir kullanıcının içeriğini şikayet ettiğinde o içerik ve ortam geçici olarak askıya alınabilir. Bu, oyun firmalarının gelirini azaltabilecek olsa da aslında oyun kalitesini artıracaktır.”
Dijital oyun parklarında gözetim şart
Dijital oyun parklarında da fiziksel oyun parklarındaki gibi çocukların gözetlenmesi gerektiğini belirten Yılmaz, "Yaşı büyük insanların kötü niyetle fiziksel parklar gibi dijital oyun parklarında da dolaşabildiğini ya da bir grup çocuğun yaşıtlarına sistematik zorbalık yapabildiğini görüyoruz. Bu durumlar hem manevi hem de maddi zararlara yol açabiliyor." dedi.
0-3 yaş yalnız kalmamalı
Devletlerin bu platformları engellemek yerine kullanıcıları engellemesinin daha iyi bir yöntem olabileceğini söyleyen Yılmaz, ailelere de çocuklarının oynadıkları oyunlar konusunda dikkatli olmaları çağrısında bulundu. Yılmaz, "0-3 yaş grubu çocuklar kesinlikle kısa denemeler dışında ekranda yalnız kalmamalı, 3 yaş üzeri çocuklar ise günde bir iki saati geçmeyecek şekilde ekran yönetimi yapmalıdır." diye konuştu. Yılmaz, dijital oyunlarda çocukları korumak için oyun okuryazarlığının artırılması gerektiğini vurguladı ve bu alanda bilinçlendirme çalışmalarının önemine dikkat çekti.
