Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dün AK Parti'nin grup toplantısında belediyelerin Sosyal Güvenlik Kurumu borçlarını hatırlatmasının ardından bakanlık harekete geçti.
Bakan Işıkhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, SGK'nin 85 milyon vatandaşın hastane, ilaç ve diğer tedavi harcamalarını karşılayıp, 16 milyon emeklinin aylık ve bayram ikramiyelerini ödediğini anımsattı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, belediyelerin Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) toplam prim borcunun 96 milyar lirayı bulduğunu belirterek, "Bu noktada yapılması gereken neyse, usulüne uygun şekilde duruma müdahale edilmesi gerekiyor. SGK'ye olan prim borçlarının bir an önce tahsil edilmesi gerekiyor." dedi.
"BORÇLARIN ÖDENMESİ İÇİN ÇAĞRI YAPMIŞTIK"
Harcama ve ödemelerin yapılabilmesinin, SGK'nin ana gelir kaynağı olan sigorta primlerinin düzenli ve eksiksiz toplanmasına bağlı olduğuna işaret eden Işıkhan, şunları kaydetti:
"31 Mart yerel seçimlerinden önce SGK'ye prim borçları biriken belediyelerin olduğuna dikkati çekmiş ve belediyelerin borçlarını ödemesi için bir çağrı yapmıştık. Bunu sözde bırakmadık, SGK aracılığıyla tüm borçlu belediyelere, herhangi bir parti farkı gözetmeksizin borç bildirimlerini gönderdik. Bazı belediyeler bu çağrılarımızı dikkate alıp borçlarını ödeme iradesi gösterdi. Buradan kendilerine teşekkür ediyorum. Ancak bunca uyarıya rağmen hala harekete geçmemiş olan belediyelerin sayısı da ne yazık ki oldukça fazla."
"BORCUN YÜZDE 80'İ BELEDİYE ŞİRKETLERİNE AİT"
Tüm uyarıların ardından SGK'nin, kanunun öngördüğü şekilde alacaklarını tahsil etmesi gerektiğini vurgulayan Işıkhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Elbette bu bizim tercih ettiğimiz bir yol değil, ancak ilgili belediyelerin prim borçları artmış durumda ve her geçen gün de bu borçlar büyümekte. Bu noktada yapılması gereken neyse, usulüne uygun şekilde duruma müdahale edilmesi gerekiyor. SGK'ye olan prim borçlarının bir an önce tahsil edilmesi gerekiyor. Bugün itibarıyla belediyelerin prim borçları toplam 96 milyar liraya ulaşmış durumda ve bu borcun yüzde 80'i belediye şirketlerine aittir. Esasında bu milli bir kaynaktır. Vatandaşımızın çalışarak, üreterek, alnının teriyle bütçeye kazandırmış olduğu doğal bir gelir kaynağıdır. Ve yine vatandaşlarımızın yararına kullanılması gereken bir kaynaktır. Belediye çalışanlarının emeğinin karşılığı ve gelecek yatırımları olan sigorta primlerinin ödenmeyerek bu paraların başka kalemlere aktarılması asla doğru bir yaklaşım değildir."
"BELEDİYELERE HER TÜRLÜ DESTEĞİ VERMEYE HAZIRIZ"
Işıkhan, bakanlık olarak emeğin korunmasının yanında emek sömürüsüne engel olmak için de çalıştıklarını dile getirerek, "Amacımız, SGK'ye olan prim borçlarını tahsil ederek, kayıt dışı ile mücadele ederek ve istihdamı artırarak SGK'nin prim gelirlerini artırmaktır, emeklilerimiz başta olmak üzere vatandaşlarımıza daha iyi imkanlarla hizmet vermektir. Bizler sosyal güvenlik gibi devlet ve millet için hayati önem taşıyan toplumsal bir temel ihtiyacın hem ihyası hem de sürdürülebilirliği için çalışıyoruz." diye konuştu.
Borçlu belediyelere işbirliği çağrısında bulunan Işıkhan, "SGK'ye olan borçların yapılandırılması ve ödeme planlarının oluşturulması konusunda belediyelere her türlü desteği vermeye hazırız. Bu hususta arzumuz, tahsilat sürecini sorunsuz ve en kolay şekilde yönetmektir." ifadesini kullandı.
"ORTAK SORUMLULUĞUMUZ"
Sosyal güvenlik sisteminin önemine değinen Işıkhan, şunları söyledi:
"SGK'nin sağlıklı işleyen, daha güçlü bir kurum haline gelebilmesi için bu sürecin zorunluluğunu, bu ülkenin bir vatandaşı olarak hepimizin çok iyi anlaması gerekmektedir. Sosyal güvenlik sistemimizin mali yapısını korumak ve geleceğe güvenle bakmak, hepimizin ortak sorumluluğudur. Sen ben yok, biz varız. Unutmamalıyız ki hepimiz aynı gemideyiz. Büyük Türkiye gemisinin hepimizin desteği ve uyumuyla alacağı daha çok yol, aşacağı daha çok ufuk var. Bu noktada herkes üzerine düşeni hakkıyla yerine getirirse tüm hedeflerimize başarıyla ulaşacağımızı düşünüyorum."
BİN 307 BELEDİYENİN 96 MİLYAR LİRA PRİM BORCU VAR
Öte yandan SGK'dan yapılan bilgilendirmede; 30 Büyükşehir Belediyesi, 51 İl Belediyesi, 501 Büyükşehir ilçe belediyesi, 381 İlçe belediyesi, 344 Belde belediyesi olmak üzere bin 307 belediye başkanlığının, SGK’ya 96 milyar TL prim borcu olduğu aktarıldı.
SGK tarafından yapılan açıklamada; yasa gereği ay içerisinde çalışan personelin SGK’ya bildirimlerinin takip eden ayın 26’sına kadar yapılması ve tahakkuk eden sigorta primlerinin yine çalışmanın geçtiği ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerektiği de vurgulandı.
SGK'YA PRİM BORÇLARINDA GECİKME ZAMMI NASIL HESAPLANIYOR?
SGK’nın prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her bir ay için %3 oranında gecikme cezası uygulanarak artırılmaktadır. Ayrıca, her ay için bulunan tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazinece açıklanacak bir önceki aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanmaktadır.
SGK'DAN BÜTÇEDEN KESİNTİ HATIRLATMASI
SGK'dan yapılan açıklamada belediyelerin borçlarının bütçeden tahsilatı hakkında şu bilgiler verildi:
"5779 sayılı Kanun ve 2010/238 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler ve Bunların Bağlı Kuruluşlarının SGK’ya olan borçları genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan paylarından kesinti yapılarak tahsil edilmektedir. Ancak 5779 sayılı Kanun gereği kesinti oranı belediyelerin genel bütçe paylarının %40’ını geçememektedir (Yapılandırma kapsamında borç yoksa bu oran %35’tir).
Öte yandan bu kesinti oranı sadece SGK’ya olan borçlar için yapılmamaktadır. Aynı zamanda İl Bank A.Ş. ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile diğer alacaklılar için yapılacak toplam kesinti oranıdır. Dolayısıyla bu tahsilat oranı gerek yapılandırma taksitlerini gerekse yeni oluşan cari ay prim borçlarını karşılayamamakta, borçlar yapılandırılmasına rağmen ödenmeyen borçlar gecikme zamlı olarak birikmeye ve büyümeye devam etmektedir. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Kararlarıyla %40 oranındaki kesinti payının zaman zaman yüzde sıfır olarak uygulanmasına karar verildiğinden bu dönemlerde herhangi bir kesinti yapılamamaktadır. Nitekim en son 2023/6774 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla 2023 yılı Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında genel bütçe vergi gelirlerinden kesinti yapılmaması kararlaştırılmıştır."
Diğer yandan belediyelerin ve şirketlerin SGK'ya olan prim borçlarını 36 aya kadar taksitlendirme; 120 aya kadar yapılandırma imkanı bulunuyor.