Geçtiğimiz günlerde Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler yaptığı açıklamada Türkiye’nin Suriye’den çekilmeyi ancak yeni anayasa kabul edildikten, seçimler yapıldıktan ve sınırlar güvence altına alındıktan sonra görüşebileceğini belirtti.
Bakan’ın yaptığı bu açıklama sonrasında Türk kamuoyunda Suriye ve Suriyeli sığınmacılar hakkında yorum yapan bazı uzmanlar, Türkiye’nin bu tutumunu eleştirdi ve Türkiye’nin Esed rejimiyle anlaşması gerektiğini savundu.
Bu yaklaşıma göre, Türkiye Suriye’de yeni anayasanın olup olmamasıyla, Suriye’de seçimlerin olup olmamasıyla ilgilenmemelidir.
Bunu savunanlar genellikle de Suriyeli sığınmacıların Suriye’ye geri dönmesi gerektiğini de en şiddetli şekilde savunanlardır. Ancak ne var ki onların dediği yapılsa ve Suriye’de siyasi çözüm olmadan TSK Suriye’den geri çekilse en az üç milyon Suriyeli sığınmacı daha Türkiye’ye gelir.
Neden mi?
Anlatayım.
An itibarıyla Türk askerinin Suriye’de bulunduğu bölgelerde 5,5 milyon Suriyeli yaşıyor. Bu insanların çoğu, o bölgenin insanı değil. Suriye’nin başka bölgelerinden gelip bu bölgeye sığınan insanlardan oluşmaktadır.
Suriye’de PKK/YPG’den, Esed rejiminden, Rusya’dan, İran’dan, Hizbullah’tan ve DEAŞ’tan kaçan milyonlar gelip Türk askerinin olduğu bölgelere sığındı. Birleşmiş Milletlerin (BM) rakamlarına göre bölgede yaşayanların 3,5 milyonu, Suriye’nin başka bölgelerinden bu bölgeye gelenler.
Nitekim Suriye’de yapılan son nüfus sayımı olan 2004 sayımına göre, bugün Türk askerinin bulunduğu bölgelerde 1,5 milyon insan yaşıyordu.
Yani özetle, Suriyeliler sadece Türkiye’ye gelip sığınmadılar. Türkiye’ye gelenin 1,5 katı da Suriye’de Türk askerinin bulunduğu bölgelere sığındılar.
Türk askerinin bulunduğu İdlib ve güvenli bölgelere gelen Suriyelilerin önemli bir kısmı da Esed rejimi tarafından otobüslerle bu bölgelere getirilenlerdir. Nasıl mı?
Bilenler hatırlar. 2016-2019 yılları arasında Esed rejimi, Suriyeli muhaliflerin kontrol ettiği bölgeleri Rusya ve İran desteğiyle ablukaya almıştı. Aylarca muhasaraya karşı direnen Suriyelilere gıda yardımlarının bile gitmesine izin verilmedi.
Kedi ve köpek yemek zorunda kalan Suriyeliler, en son Suriye muhalefeti ve Esed rejimi arasında yapılan anlaşma gereğince bölgelerini Esed rejimine teslim ettiler. Teslimiyet karşılığında o insanlar Esed rejimi tarafından otobüslerle Türk askerinin bulunduğu bölgelere taşındılar.
Bir de PKK/YPG’den kaçıp gelenler var.
O yüzden bugün Suriye’nin kuzeyine gittiğinizde Halep’ten, Hama’dan, Humus’tan, Şam’dan, Guta’dan, Dera’dan, Deyrizor’dan, Kalemun’dan, Rakka’dan ve Haseke’den insanları görürsünüz.
Birleşmiş Milletlerin (BM) tahminine göre Esed rejimi sadece İdlib’e girerse iki milyon Suriyelinin Türkiye’ye kaçması öngörülüyor. Eğer güvenli bölgeleri de katarsak bu rakam en az üç milyon olacaktır.
Eğer Suriye’de siyasi çözüm olmadan Türk askeri Suriye’den çıkarsa yıllarca her şeye rağmen Esed rejimine karşı mücadele etmiş bu insanların Rusya ve İran’a rağmen savaşarak kazanması imkânsız. O insanlar Türkiye’ye kaçacaklardır.
Bu çok net olarak öngörülebilir sebepten ötürü, Suriye’de siyasi çözüm olmadan ve insanların güven içerisinde yaşayabileceği bir ortam olmadan Türk askerinin Suriye’den çekilmesi söz konusu olamaz.