Güzel yurdumun düğün âdetlerinden bilgiler vermeye devam ediyorum. Doğu Anadolu ve Ege Bölgesi’nin geleneklerini duyurmuştum. Her bölgenin, her ilin hatta ve hatta her ilçenin kendine has âdet, gelenek ve görenekleri mevcut. Kız isteme töreninden düğün sonrasına kadar süren şölen…
Bugünkü durağımız Trakya…
KIZ EVİ NAZ EVİ
Trakya yöresinden kız almak oldukça zor, “kız evi naz evidir” deyimi burada hâlâ yaşatılıyor. Kendinizi bir anda, üç defa kız istemeye giderken bulabilirsiniz.
EDİRNE DÜGÜN ÂDETLERİ
Bir gelenek olarak kız isteme törenleri, pazartesi ve perşembe günleri yapılıyor. Eğer oğlan tarafına kahve şekersiz giderse kız gönülsüz, şekerli giderse evlenmeyi istediği anlamına geliyor. Bugünlerde ise birçok yörede kız tarafı, damat adayının kahvesine tuz atar. Damadın kahveyi sonuna kadar içmesi beklenir. Bu da erkeğin evlenmeyi ne kadar istediğinin göstergesi anlamına geliyor. Kız evi naz evidir, en nihayetinde. Edirne’de kız verilecekse oğlan tarafı, kız evine üç defa ziyarette bulunur. Üçüncü gelişlerine kadar damat araştırılır, soruşturulur, kız tarafı beğenirse üçüncü kez davet edilir ve “Gelin mendilinizi alın.” denir. Düğün gününün en önemli kısmı, düğün alayıdır. Damat, daha önce hazırlanmış çerez ve şekerleri etrafa saçar. Bir rivayete göre ise bekâr genç kızlar o şekerlerden birini yastığının altına koyarsa rüyasında evleneceği kişiyi görür.
TEKİRDAĞ VE KIRKLARELİ
Tekirdağ ve Kırklareli düğünlerinde, genellikle zeybek oyunları büyük bir öneme sahiptir. Davul zurna eşliğinde oynanan bu oyunlar, düğün atmosferine enerji ve coşku katar. Bir diğer ilginç âdet ise "baş bağlama" adı verilen gelenektir. Düğünlerde gelin ve damat, başlarına özel bir şekilde bağlanan örtülerle birlikte düğün salonuna girerler. Bu âdet, çiftin birlikte yeni bir hayata başladığını simgeler. Ayrıca Tekirdağ ve Kırklareli düğünlerinde, gelin ve damadın üzerlerine mavi kurdele takılması da yaygın bir uygulamadır. Bu kurdeleler, kötü enerjiden korunmak ve bereketli bir evlilik süreci geçirmek amacıyla kullanılır.
KARADENİZ’DE DE KIZ ALMAK KOLAY DEĞİL
Karadeniz yöresinden de kız almak oldukça zor. Günümüzde bütün âdetler yapılmasa da Karadeniz'de babalar, kızlarından kolay kolay vazgeçemiyor. Ancak söz verilmişse nişanla beraber imam nikâhı kıyılıyor yani ailenin gözünde çift evlenmiş oluyor. Nişan yapılmasıyla beraber damat adayları için zor ama eğlenceli bir süreç başlıyor demektir.
ORDU’DA İLK SEFERDE KIZ VERİLMEZ
Kız istemeye giden erkek tarafı, ilk gidişinde kızı alamaz. Kız evi kendini naza çeker “Kader, kısmetimizde varsa olsun. Biz bir düşünelim.” deyip oğlan tarafı gönderilir. Eğer olumlu ise bir daha çağırırlar ve bu sefer kız verilir, söz nişan tarihi belirlenir. Nişanın olacağı gün imam nikâhı kıyılır. Düğün günü, kız evinin eşiğine adım atmadan önce evin çatısına testi koyulur ve damattan testiyi vurması istenir. Damat testiyi vurabilirse gelin eve girer, vuramazsa damada ceza kesilir ve para istenir.
TRABZON KIZ KAÇIRMASIYLA MEŞHUR
Kız kaçırma olaylarının en çok görüldüğü kentlerden biridir Trabzon. Eğer aileler arasında husumet varsa gözü kara âşıklar birbirlerine kaçar. Eğer gençler anlaşmışlarsa aileler devreye girer ve kız istemeye gidilir ama burada da kız ilk seferde verilmez. Kız tarafı, sonraki görüşmelerde razı olursa söz kesilir. Bir küçük bahşiş sonunda kızın nüfus cüzdanı, ailenin en büyüğüne işlemeli mendil ya da zarf içinde verilir. Düğün günü kız evden çıkmadan kapıya kaşık koyulur ve gelin kaşığı kırıp evden öyle çıkar. Bu, kırıcı olabilecek davranışlarını babaevinde bıraktığını temsil eder.
GİRESUN’DA CEVİZ KIRMA GELENEĞİ
Giresun'da düğünler, genellikle deniz manzaralı mekânlarda gerçekleştirilir ve deniz temalı detaylarla süslenir. Giresun düğünlerinde "ceviz kırma" adı verilen âdet oldukça yaygındır. Gelin ve damat, düğün gecesi birlikte bir ceviz kırarlar ve içinden çıkan bademlerin sayısı, çiftin evlilik süresince kaç çocuk sahibi olacağına dair bir işarettir. Bu âdet, çiftin bereketli bir evlilik geçireceğine inancı yansıtır. Giresun'da düğünlerde ayrıca yöresel kıyafetlerin tercih edilmesi ve geleneksel müziklerin çalınması da yaygındır.
Artvin ve Samsun’a bir sonraki makalemizde geleceğiz.
Yeniden görüşmek üzere…