Tuğba Çakıroğlu / Özel Haber
Kadın ve Adalet Zirvesi’nin 6’ncısı bu yıl ‘Yapay Zeka ve Kadın’ temasıyla düzenleniyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Kadın ve Demokrasi Vakfı (KADEM) iş birliğinde Haliç Üniversitesi'nde düzenlenen programın ikinci günü ‘Yapay Zeka, Bilgi Üretimi ve Algoritmalar’ oturumu ile başladı.
Moderatörlüğünü Dr. Ravza Altuntaş Çakır’ın yaptığı oturuma Innovative Solution Partners Inc Mariyah Saifuddin, Veri, Yapay Zeka ve Sorumlu Teknoloji Şefi Lambert Hogenhout, Batman Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ömer Faruk Ertuğrul, İstinye Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Şebnem Özdemir konuşmacı olarak katıldı.
YAPAY ZEKANIN MANTIK YÜRÜTME KABİLİYETİ
Konuşmacılardan Yapay Zeka ve Sorumlu Teknoloji Şefi Lambert Hogenhout, yapay zekanın bilme ve mantık yürütme kabiliyetinden bahsetti.
Lambert Hogenhout “Dijital sistemlerin taraflı olduğunu yıllardır söylüyoruz. Yeni olan şu yapay zeka son yıllarda çok yaygınlaştı. Aslında büyük şirketler yapay zekayı yıllardır kullanıyordu. Şimdi artık herkes kullanabiliyor. Özellikle son 1,5 yıldır büyük bir gelişme gösterdi. Artık yapay zeka veriye dayalı hareket etmiyor. Artık herhangi bir boşluk, küçücük taraflılıklar bile çok daha ciddi sorunla oluşturabilmekte.” dedi.
Lambert Hogenhout, yapay zekaların mantık yürütme kapasitesi olmadığını şu cümlelerle anlattı.
“Yapılan alışmaların bir insanla başka bir insanın konuşması gibi bir sohbet oluşturmayı hedefliyor. Hatta bu modellerin insanlar gibi birbirleriyle de çok rahat iletişim kurabiliyor. Sorularınıza cevap veren bir sistem haline gelebildiğini görüyoruz. Bunların içerisindeki bilgilere dayalı cevap vereceklerini bilseydi aslında daha dikkatli olabilirdik. Çünkü kelimeleri tekrarlamak başka bir şey, bilmek bilgiye dayalı cevap vermek başka bir şey. Bunu yaparken onlar da belli bir mantık yürütme sistemi kullanıyorlar. Mantık yürütme kapasitesi yok.”
YAPAY ZEKA AYRIMCI DAVRANIYOR
UNESCO’nun bir çalışmasına dikkat çeken Hogenhout, bu çalışmanın otomatik içerik oluşturma sistemlerinin, LLM’lerin neler olduğuna dair bir çalışma olduğuna dikkat çekti. Ve yapay zeka sistemlerinin erkeklere doktor, mühendis, kadınlara da aşçı ve ev hanımlığı gibi meslekler yakıştırdığını açıkladı. Bunun sadece toplumsal cinsiyet perspektifinde bir ayrıcalık olmadığının da altını çizdi.
Epistomolojik perspektiflerin önemli olduğunu vurgulayan Lambert Hogenhout, bazı örnekler olsa da yapay zekanın mantık kuramadığını çünkü belli sınırları olduğunu vurguladı.
Bunu da yapay zeka sistemlerinin istatistiklere göre çalışması, bazı farklı örnekler görse de bunu önemsememesi ve çoğunluğa göre hareket etmesiyle açıkladı. Ancak istatistiğe göre hareket etmesinin iyi bir şey olmadığının altının çizdi.
YAPAY ZEKAYI SUÇLAMAYIN
Yapay Zeka ve Sorumlu Teknoloji Şefi Lambert Hogenhout, mevcut yapay zeka modellerinin tarihin farklı verilerine göre hareket ettiğini belirtti ve bunların verilerini değiştirseniz de bir şey fark etmediğini söyledi. Bunun nasıl değiştirilebileceğini de “Bunun için belki yapay zekayı suçlamamalıyız. Toplumsal bakış açımız bu. Yapay zeka sistemi değiştirmek yerine bilgi eksikliği ve bakış açısını değiştirebiliriz.” sözleriyle ifade etti.
Bu konuyla ilgili çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
“Yapay zekanın geliştirilmesi: Yeni yapay zeka geliştirebiliriz. Bu kadar bilgi toplanıyor. İnternetin her yerinden bilgi geliyor. Bunların içeriklerini daha farklı olacağını düşünebiliriz. Yapay zekanın gelişimi böyle olabilir.
Mevzuatlar: Devletlerin yükümlülüğü var. Bu ilke içerisinde hiç kimse adil değilse bu kişiler yapay zeka kuramaz.
Kurumsal çalışmalar: Özel şirketler de bu yönde çalışmalar yapabilir. Bunun için de cinsiyet nötrlük aracı kullanmak faydalı. Herhangi bir bilginin cinsiyet ayrımcılığı içerip içermediği kontrol edilebilir.
