BİLİM, TEKNOLOJİ

Yıldızlararası gaz bulutları gezegenimizi tamamen değiştirmiş olabilir

Yeni araştırmalar, Güneş Sistemi’nin 7 milyon yıl önce yoğun bir yıldızlararası bulutla karşılaştığını ve bunun atmosferde su oluşumunu artırmış olabileceğini öne sürdü. Bu durum, iklim değişikliklerine neden olmuş olabilir. Uzmanlar, atmosfer modellemeleri ile bu buluşmanın iklim üzerindeki etkilerini daha net anlayabileceğimizi belirtiyor.

Güneş Sistemi, yerinde sabit durmuyor; Milky Way (Samanyolu) etrafında hareket ediyor. Zaman zaman, daha yoğun yıldızlararası ortam bölgelerinden geçiyor. Bu hidrojen ve diğer maddelerle dolu bulutların Güneş Sistemi ve gezegenimiz üzerindeki etkileri belirsizliğini koruyor, ancak bu buluşmaların bir buzul çağına yol açmış olabileceği düşünülüyor.

Bu yılın başlarında yayımlanan önceki araştırmalar, Güneş Sistemi’nin 2 milyon yıl önce yoğun bir yıldızlararası buluttan geçtiğini ve bunun bir buzul çağına neden olmuş olabileceğini öne sürmüştü. Yeni yapılan takip çalışmaları ise, bu buluşmanın 7 milyon yıl önce gerçekleşen bir ikinci örneğini keşfetti; ancak bu buluşmanın etkileri daha karmaşık olabilir.

BULUTLA İLGİLİ GERÇEK

Araştırmanın yazarlarından Boston Üniversitesi’nden uzay fizikçisi Merav Opher, daha önceki çalışma hakkında yaptığı açıklamada, "Bu bulut gerçekten geçmişimizdeydi ve böyle büyük bir şeye maruz kalırsak, yıldızlararası ortama maruz kalıyoruz," dedi.

Olayın özü, yıldızlararası bulutun Güneş tarafından oluşturulan plazma kabuğu olan heliosfer üzerindeki etkisidir. Yeni çalışma, önce 7 milyon yıl önce Yerel Balon'un kenarıyla ve ardından 2 milyon yıl önce Yerel Lynx Soğuk Bulutu ile yaşanan iki buluşmanın, atmosferin üst kısmına çok fazla ek hidrojen getirdiğini öne sürüyor.

YILDIZLARARASI HİDROJEN

Bu yıldızlararası hidrojenin, atmosferdeki oksijenle birleşerek su oluşturması mümkün. Oksijen, bazı durumlarda %99'a kadar yerel bir azalmanın neden olduğu ozondan gelmiş olabilir. Daha yüksek yüksekliklerde suyun daha fazla miktarda bulunması, 76 ila 85 kilometre (249,000 ila 279,000 feet) yükseklikte bulunan oldukça nadir ince bulutlar olan geceparlak bulutlarının (noctilucent clouds) oluşumunu artırmış olabilir.

DURUM BELİRSİZLİĞİNİ KORUYOR

Yeni oluşan bu bulutlar ince değil, kalın olacak ve işte burada iklim sorusunun özüne geliyoruz. Yıldızlararası gaz, üst atmosferi etkileyebilir; ancak bir buzul çağına neden olup olamayacağı belirsizliğini koruyor. Geceparlak bulutlarının, daha fazla güneş ışığını yansıtması mümkün olsa da, yerden daha fazla ısıyı da hapsedeceği düşünülüyor. Kozmik ışın artışları ve diğer fenomenler gibi diğer etkenler de, belirgin bir soğuma veya ısınma olmadığını gösterebilir.

Araştırma ekibi, daha ayrıntılı 3D atmosfer modellemesinin gizemi çözebileceğini öne sürüyor; ancak katkının net bir şekilde tanımlanamayabileceği ve Dünya ile Güneş Sistemi'nin bu bulutlardan geçtiğine dair jeolojik kayıtlarda kanıt bulmanın zor olabileceği belirtiliyor.