Gökhan Erek / Özel Haber
İngiltere Başbakanı ve yeniden aday Rishi Sunak, tekrardan seçilmesi durumunda; İngiltere’de İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1947 yılında getirilen ve 1960 yılında ise sona erdirilen zorunlu askerlik uygulamasını hayata geçireceklerini söyledi. Sunak, yaptığı açıklamada, "18 yaşındakiler için 12 ay boyunca ya tam zamanlı askerî bir görevde ya da ayda bir hafta sonu toplum içinde, hasta insanlara yemek dağıtmak gibi gönüllü görevlerde geçirilecek cesur ve yeni bir ulusal hizmet modeli getireceğiz." şeklinde konuştu.
MEVCUT SAYI 73 BİN
Sunak, amaçlarının ise gençlere değerli beceriler kazandırmak, ülkeyi daha güvenli hâle getirmek ve daha güçlü bir ulusal kültür inşa etmek olduğunu sözlerine ekledi. İngiltere sınırları içerisinde 2010 yılında 100 bin olan asker sayısı, Ocak 2024 itibarıyla ise 73 bin olarak açıklandı.
41 ÜLKEDE 145 ÜS
İngiltere’nin dünya genelinde ise toplam 195 bin aktif, 80 bin yedek askeri bulunuyor ve İngiltere 41 ülkede 145 üsse sahip. Peki, Sunak’ın zorunlu askerlik çıkışını nasıl yorumlamak lazım, İngiltere'de yeniden zorunlu askerlik gelebilir mi, Sunak’ın zorunlu askerlik çağrısına İngiliz Milletler Topluluğu da dâhil olur mu? Yapılması planlanan çalışma neyin hazırlığı? Birçok ülke askerî alanda atılım yaptı, bu ne anlama geliyor?
Emekli Tuğgeneral Prof. Dr. Esat Arslan ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emete Gözügüzelli, Aslında’ya değerlendirdi.
“HEZİMETE DOĞRU GİTMEKTEDİRLER”
Prof. Dr. Esat Arslan, Rishi Sunak ve parti kurmaylarının İkinci Dünya Savaşı'nın güçlü Başbakanı Winston Churchill’in 13 Mayıs 1940 tarihinde başbakan olurken verdiği söylevdeki gibi “Size kan, zahmet, gözyaşı ve terden başka hiçbir şey vadetmiyorum.” sözlerine benzer bir rol üstlendiklerini belirtti. Prf. Dr. Arslan, “Bu demektir ki durum bu kadar vahimdir. Gerçekten de Pax-Angloamerikano (ABD ve İngiltere) liderliğindeki Atlantik Bloku üç ayrı cephede savaşmakta ve ne yazık ki bu üç cephede de neredeyse harekât alanını terk edecek şekilde hezimete doğru gitmektedirler.” dedi.
Emekli Tuğgeneral Prof. Dr. Esat Arslan
“İNGİLTERE’DE ZORUNLU GÖRÜLÜYOR”
İngiltere’de zorunlu askerlik uygulamasının gelebileceğini aktaran Prof. Dr. Arslan şunları kaydetti: “Zorunlu askerlik hizmetleri aynı zamanda seferberlik ilanı gereği personel ve lojistik bütünlemesi ile sivil savunma faaliyetlerini de kapsayarak genişletilmesini de gerekli kılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti bu yüzden bu konudaki hazırlıklarını üst seviyelere çıkarmış, Seferberlik ve Savaş Hâli Yönetmeliği’nin günümüz koşulları ve Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne uygun hâle getirmiştir.”
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDAN SONRAKİ ZORLU DURUM
Ukrayna’da savaşın kritik bir sürece girdiğini ve NATO’nun Ukrayna’yı sadece silah, mühimmat, araç gereç ve donanım takviyesiyle Rusya’yı püskürtemeyeceğini aktaran Prof. Arslan, iki kutba ayrılan dünyada NATO’nun, Ukrayna’ya müdahale etmesi hâlinde, ABD ve Rusya’nın doğrudan çatışma riskine işaret etti.
“AVRUPA’YA DA YAYILABİLİR”
Prof. Dr. Arslan, zorunlu askerlik yasa tasarılarının kıta Avrupa’sında başta Fransa’dan başlamak üzere diğer Avrupa devletlerinde de ivedilikle gündeme getirileceğini düşündüğünü de sözlerine ekledi.
İNGİLİZLER SAVAŞA HAZIR MI?
Doç. Dr. Emete Gözügüzelli ise İngiltere'nin zorunlu askerlik uygulamasını getirmek istemesinin, Avrupa ve Atlantik'e yönelik tehditlerin Batı dünyasında daha fazla hissedilir hâle gelmesinden kaynaklandığını söyledi. İngiltere'nin küresel anlamda hedeflediği ve dengelemeye çalıştığı faaliyetleri görebileceğimizi, İngiltere’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Çin’in küresel etkisindeki artış karşısında kendini geride hissettiğini belirten Gözügüzelli, parlamentoya 25 Nisan 2024’te sunulan bir komite raporuyla İngiltere’nin savaşa hazır olup olmadığının sorgulandığını anlattı.
Doç. Dr. Emete Gözügüzelli
KONUMUNU GÜÇLENDİRMEK İSTİYOR
İngiliz hükûmetinin küresel ölçekte bir savaşa hazırlık aşamasında olduğunun altını çizen Gözügüzelli, İngilizlerin hedeflerini şu cümlelerle açıkladı: “Birincisi, stratejik dayanıklılık elde etmek. İkincisi, NATO içerisinde daha güçlü konuma gelmek. Üçüncüsü, kriz müdahalesinde müdahale edebilecek duruma gelmek, küresel rekabette yerini korumak ve daha güçlü noktaya erişmek. Bu kapsamda özellikle İngiltere deniz, hava sahası ve siber uzay ve dış uzay alanlarında özellikle 2023'ten beri bu strateji kapsamında hareket ediyor.”
AVRUPA SAVAŞ BEKLENTİSİ İÇİNDE
Avrupa’nın bir savaş beklentisi içerisinde olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Gözügüzelli şunları kaydetti: “İngilizler, varlıkları açısından kendisini daha iyi noktaya da getirecek atılımlar içerisindeler. NATO taahhütleri ve Avrupa Atlantik’e yönelik bir savaş durumu ve riski söz konusu olmasından ötürü bu savaşa hazırlık safhasındadır. NATO bölgesi dışındaki operasyonlar için kendi gücünü ayrıca şekillendirmek istemektedir ve dolayısıyla hazırlık kabul edilebilir risklerle ilgili bir çalışma içerisindedir. Yani askerî anlamda özellikle de sadece parlamentonun kararları ile değil, askerî anlamda da oluşacak risklere karşı karar verme mekanizmasını güçlendirme ve tehditlere karşı daha iyi noktaya getirme açısından bu konuda harekete geçmiştir.”
AMAÇ SÜVEYŞ KANALI’NIN GELİRİNİ KONTROL ETMEK
Avrupa ve İngiltere’nin yaptığı hazırlık çalışmaları ve soruşturmalarda farkında olduğu hususun; küresel ölçekli bir savaş riski ile karşı karşıya kalmak olduğunu ifade eden Doç. Dr. Gözügüzelli, “Çünkü hem Rusya hem de Çin faktörü bu kapsamda Avrupalıların da kendi çıkarlarını küresel stratejik çıkarlar bağlamında özellikle İngiltere'nin Grand Stratejisi bağlamında Akdeniz'de gücünü artırmak, burada amaç Süveyş Kanalı’nın ticari anlamda sağladığı ekonomik fırsatları kontrol altına almak olduğu kadar enerji kaynaklarında özellikle Avrupa için planlanan programlarda bir koruyucu güç olarak bölgede yer almak ve kendi enerji güvenliklerini sağlamak. Bu bir küresel rekabettir.” şeklinde konuştu.
İNGİLİZ MİLLETLER TOPLULUĞU DA DÂHİL OLACAK MI?
İngiliz Milletler Topluluğu’nda da zorunlu askerlik noktasında ortak hareket etmenin söz konusu olabileceğini aktaran Doç. Dr. Gözügüzelli, sözlerini şu şekilde sonlandırdı, “Çünkü özellikle bu ülkelerin bazılarının, İngiliz ordusunda silah tedarikinde ve üretimde kullanıldığı görülmektedir. Gana ve Fiji bunlara örnek verilebilir. Dolayısıyla bu çerçeveden meseleye baktığımızda İngiltere Küresel Stratejik Statüsü’nü diğer uluslar üzerinde hissettirmek adına zorunlu askerlik konusunu bu ülkeler üzerinde de sağlanmasını teşvik edip destekleyebilir ki yüksek ihtimalle bu şekilde olacaktır.”
