Babasının mirasıyla liderliğe adım atan Beşar Esed, 13 yıl süren iç savaş ve büyük acılara yol açarak, 2024'te son bulan iktidarının ardından tarihe geçti. İşte Suriye’de devrilen Beşar Esed’in doktorluktan liderliğe oradan da çöküşe geçen hayatı…
DOKTORLUKTAN LİDERLİĞE
Suriye’nin 1963’te iktidara gelen Hafız Esed, liderliği için oğlu Basil’i hazırlıyordu. Basil, iyi bir askeri eğitim almış ve ülkenin geleceği olarak görülüyordu. Ancak 1994 yılında yaşanan trafik kazasında hayatını kaybetmesi, tüm planları alt üst etti. 28 yaşında Londra'da göz doktoru olan Beşar Esed, aniden ülkesi Suriye’ye çağrıldı. Teğmen rütbesiyle askerlik kariyerine başlayan Beşar, hızla yükselerek sadece üç yıl içinde mareşalliğe kadar ilerledi.
Babasının ölümünün ardından, Suriye Meclisi başkanlık için yaş sınırını 40’tan 34’e indirdi ve Beşar Esed, referandumla Suriye’nin yeni lideri oldu. Böylece 2000’de Beşar Esed, ülkenin genç lideri olarak göreve başladı.
ESED’İN VAATLERİ ŞAM BAHARI GETİRDİ
Beşar Esed, göreve başladığında halkına büyük reform vaatlerinde bulundu. İnternetin yaygınlaştırılması, siyasi tutukluların serbest bırakılması, basın özgürlüğü ve çok partili siyasi hayat gibi yenilikçi adımlar attı. Bu dönemde, halk arasında "Şam Baharı" olarak adlandırılan iyimser bir dönem başladı.
Ancak kısa sürede bu reform vaatlerinin yerine baskıcı bir yönetim kuruldu. Siyasi tutuklamalar ve sansür arttı, özgür tartışmaların önü kapandı. Beşar’ın liderliği, beklentilerin aksine, otoriter bir yapıya dönüştü.
ARAP BAHARI VE SURİYE’DEKİ PROTESTOLAR
2011 yılında Ortadoğu’yu saran Arap Baharı, Suriye’ye de sıçradı. Ülkede artan işsizlik, yoksulluk ve ekonomik sıkıntılar halkı sokağa döktü. Beşar Esed, başlangıçta reform sözleri vererek göstericilere karşı yumuşak bir yaklaşım sergiledi. Ancak protestoları bastırmak için şiddet kullanmaya başladı ve bu, ülkeyi iç savaşa sürükledi.
Suriye’deki gösteriler hızla büyüdü, muhalifler siyasi tutukluların serbest bırakılmasını ve Baas partisinin anayasal öncülük rolünün kaldırılmasını talep etti. Beşar Esed, protestolara karşı verdiği karşılıkla, halkın güvenini kaybetmeye başladı. Suriye, devrimci bir halk hareketinin hızla kanlı bir iç savaşa dönüşmesine tanıklık etti.
ŞAM BAHARI ARAP BAHARINA NASIL DÖNDÜ?
Suriye’deki iç savaşın ortasında, Beşar Esed’in yönetimi kimyasal silahlar kullanmakla suçlandı. Binlerce insan hayatını kaybetti, milyonlarca insan evlerini terk etti ve mülteci durumuna düştü. Esed’in hükümeti, muhaliflere karşı sert bir tutum sergileyerek, Suriye’yi büyük bir insani felakete sürükledi.
Uluslararası toplum, Esed rejiminin uyguladığı baskıcı yöntemleri ve insan hakları ihlallerini sert şekilde kınadı. Ancak Esed, ülkesinde iktidarını sürdürdü ve dışarıdan gelen baskılara karşı direndi.
ESED REJİMİNİN SONU
Beşar Esed’in liderliği, 13 yıl süren çatışmaların ardından 2024'te sona erdi. Muhaliflerin kararlı direnişi ve 12 gün süren çatışmalar, Esed rejiminin çökmesine yol açtı. 8 Aralık 2024’te Beşar Esed’in sonu geldi.
