Gut hastalığı, eklemlerde ürik asit birikmesi sonucu oluşan iltihaplanma ve ağrıya yol açan bir hastalıktır. Vücutta ürik asit seviyesinin yükselmesi, gut ataklarına neden olur. Bu ataklar genellikle ayak başparmağında, bileklerde, dizlerde ve parmak eklemlerinde ani ve şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyet ile kendini gösterir.
Gut hastalığının nedenleri:
Vücutta ürik asit üretiminin artması: Kırmızı et, organ etleri, deniz ürünleri, alkol ve bazı şekerli içecekler gibi purin bakımından zengin besinlerin aşırı tüketimi ürik asit üretimini artırır.
Ürik asitin atılımının azalması: Böbrek yetmezliği, bazı ilaçlar ve dehidrasyon gibi durumlar ürik asitin atılımını zorlaştırarak gut ataklarına yol açabilir.
Genetik faktörler: Ailede gut hastalığı öyküsü olan kişilerde gut hastalığı gelişme riski daha yüksektir.
Diğer risk faktörleri: Obezite, diyabet, yüksek tansiyon, kolesterol yüksekliği ve bazı otoimmün hastalıklar da gut hastalığı riskini artırır.
Gut hastalığının belirtileri:
Eklemlerde ani ve şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık ve hassasiyet (genellikle ayak başparmağında, bileklerde, dizlerde ve parmak eklemlerinde)
Ateş
Yorgunluk
Eklemlerde hareket kısıtlılığı
Gut atakları genellikle geceleri veya sabaha karşı başlar ve birkaç gün sürer.
Gut hastalığının tedavisi:
Gut hastalığının tedavisi iki ana hedefe yöneliktir:
Akut gut ataklarının tedavisi: Akut gut ataklarının tedavisinde ağrı ve iltihaplanmayı kontrol altına almak için ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar arasında kolşisin, nonsteroid anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve steroidler yer alır.
Ürik asit seviyesinin düşürülmesi: Uzun vadeli gut tedavisinin amacı ürik asit seviyesini düşürmek ve gut ataklarının önlenmesidir. Bu amaçla ilaç tedavisi ve diyet değişiklikleri yapılır.
Gut hastalığında kullanılan ilaçlar:
Ürik asit düşürücü ilaçlar: Allopurinol ve febuxostat gibi ilaçlar ürik asit üretimini azaltarak çalışır.
Ürik asit atılımını artıran ilaçlar: Probenesid gibi ilaçlar böbreklerden ürik asit atılımını artırır.
Kolşisin: Kolşisin hem akut gut ataklarının tedavisinde hem de uzun vadeli gut tedavisinde kullanılır.
Gut hastalığında yapılması gereken diyet değişiklikleri:
Purin bakımından zengin besinlerin tüketiminin sınırlandırılması: Kırmızı et, organ etleri, deniz ürünleri, alkol ve bazı şekerli içecekler purin bakımından zengindir ve gut ataklarını tetikleyebilir.
Sağlıklı bir kilonun korunması: Fazla kilo ürik asit üretimini artırır.
Bol su içilmesi: Yeterli su içmek ürik asitin böbreklerden atılmasına yardımcı olur.
Meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin bir diyet: Bu besinler gut ataklarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Gut hastalığı hakkında dikkat edilmesi gerekenler:
Gut hastalığı kronik bir hastalıktır ve ömür boyu tedavi gerektirir.
Gut tedavisinde ilaç tedavisinin yanı sıra diyet değişiklikleri ve yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir.
Gut ataklarının önlenmesi için ürik asit seviyesinin kontrol altında tutulması gerekir.
Gut hastaları düzenli olarak doktor kontrolünden geçmelidir.
