Britanya merkezli banka Barclays, Türkiye'nin 2024 yılı cari açık tahminini hakkında rapor yayımladı. Bankanın tahminini 5 milyar dolar azaltarak 15 milyar dolara düşürmesi dikkat çekti.
CARİ AÇIKTA DÜŞÜŞ BEKLENİYOR
Britanya merkezli dev banka Barclays’ın Ercan Ergüzel'in imzasını taşıyan raporu yayınlandı. Raporda Türkiye’nin cari açığının Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın yüzde 1,2’sine yani 15 milyar dolara düşmesinin beklendiği kaydedildi. Öte yandan bankanın raporunda Türkiye’nin brüt döviz rezervinde de artış beklendiği yorumu yer aldı.
CARİ AÇIK NEDİR?
“Cari açık, bir ülkenin ihracatı (dış satım) ve ithalatı (dış alım) arasındaki farkı ifade etmek için kullanılıyor. İthalatın ihracattan fazla olması durumunda cari açık ortaya çıkıyor. Öte yandan cari açığın fazla olması ülkenin ödemeler dengesindeki bozulmayı da ortaya koymasıyla genel ekonomik tablo için tehlike olarak görülüyor.”
Diğer yandan rapora göre Türkiye, beklentilerin üzerinde ekonomik göstergelerle 2024 yılının Haziran ayında 0,4 milyar dolar cari fazla geldi. Ancak Türkiye, 2023 yılının haziran ayında 0,8 milyar dolar cari fazla vermişti.
İngiliz devi Barclays’e göre, 2023 yılının Aralık ayından 2024 Mayıs'a kadar olan 12 aylık dönemde temel mal dengesinde kademeli bir iyileşme gözlemlendi, ancak bu trend Haziran ayında tersine döndü.
Barclays’a, Türkiye'nin 2024 yılının ikinci yarısında temel mal dengesinde 6 milyar dolarlık bir iyileşme bekleniyor. Türkiye’de, geçen yılın aynı döneminde 2 milyar dolarlık bir açık kaydedilmişti.
CARİ AÇIĞIN DÜŞMESİ NE ANLAMA GELİYOR?
Cari açığın fazla olması bir ülkenin ekonomik durumunun olumsuz seyrettiğinin göstergeleri arasında yer alıyor. Ülkenin üretiminin de düşüş olduğunu, sahip olunan hizmetlerin ve malların dünyaya da pazarlanamadığını gösteren cari açık Türk lirasının değerinin düşmesini de beraberinde getiriyor. Para biriminin değer kaybetmesi enflasyonda da artışa neden olmakta. Ekonomik göstergelerin birbirini tetiklemesi nedeniyle cari açık tüm bunların beraberinde orta ve uzun vadede dış borçların artışına ve borç ödeme güçlüğüne de sebep olmakta.
Türkiye’nin ekonomik zorlukların etkisinde olduğu günlerde cari açıkta beklenen düşüş enflasyon ile mücadele için de büyük önem taşıyor.
Öte yandan gümrüklerde artırılan vergilerin de ithalatı düşürmesiyle cari açığa olumlu yansıması bekleniyor.
TÜRK LİRASI DEĞER KAZANDI
Raporda Türk lirası hakkında değerlendirmeler de yer aldı. Raporda, mevcut döviz kuru politikasının Türkiye'nin dış dengedeki uyum hızını sınırladığına dikkat çekiliyor. USD/TRY yıl bazında yüzde 24 değer kaybederken; Türk Lirası, Reel Efektif Döviz Kuru (REER) bazında ÜFE'de yüzde 16, TÜFE'de ise yüzde 29 oranında değer kazandı. Bu durum, yüksek enflasyonun nominal değer kaybını aşmasıyla ilişkilendiriliyor.
Türkiye, turizm gelirleriyle hizmetler dengesinde de yıl bazında 0,4 milyar dolarlık bir iyileşme yaşandı. 2024'ün üçüncü çeyreği, genel turizm performansını değerlendirmek için kritik bir dönem olarak öne çıkıyor.
DÖVİZ REZERVİ DE ARTACAK
Barclays, Türkiye'nin brüt döviz rezervlerinde 2024'ün ikinci yarısında yaklaşık 30 milyar dolarlık bir artış öngörüsünde bulundu. Bu beklenti, 15 milyar dolarlık bir cari açık ve finansal hesaplardaki sınırlı girişler üzerine inşa ediliyor.