EKONOMİ

TCMB'den hizmet enflasyonu analizi: Beklentiler fiyatlara nasıl yansıyor?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “Hanehalkı Enflasyon Beklentileri ve Hizmet Enflasyonu” başlıklı bir analiz yayımladı. TCMB çalışanları Uzman Ahmet Duhan Yassa ve Yardımcı Ekonomist Barbaros Eriş tarafından hazırlanan analiz, Merkezin Güncesi blog sayfasında paylaşıldı.

Analiz, hanehalkı enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin dezenflasyon sürecine talep ve arz yönlü katkı sağladığını ortaya koyuyor. 

Hanehalkı beklentileri ve enflasyon dinamikleri 

Analize göre, enflasyon beklentilerindeki iyileşme, enflasyonla mücadelede kritik bir role sahip. Ancak hizmet fiyatlarındaki katılık, enflasyon düşüşünü yavaşlatan önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Hanehalkının enflasyon beklentileri, tüketim eğilimlerini etkileyerek mal ve hizmet fiyatlarını talep yönlü belirlerken, hanehalkının aynı zamanda hizmet arz eden bir kesim olması arz yönlü etkiler de doğuruyor. 

Hanehalkı tarafından sunulan ev içi hizmetler, kuaförlük ve fotoğrafçılık gibi sektörlerin fiyatlarındaki artışlar, enflasyon beklentileriyle yakından ilişkili bulunuyor. Analize göre, 2020 Ocak-2024 Kasım döneminde hanehalkının sunduğu hizmetlerin fiyat endeksi, genel TÜFE’ye göre %21, hizmet-TÜFE endeksine göre ise %11 daha fazla artış gösterdi. 

Enflasyon beklentileri ve hizmet fiyatları arasındaki bağlantı 

Analizde, hanehalkının bozulan enflasyon beklentilerinin, sundukları hizmetlerin fiyatlarına yansıdığı belirtiliyor. Regresyon sonuçları, hanehalkı ile piyasa enflasyon beklentisi arasındaki farkın %10 artması durumunda, hanehalkı tarafından sunulan hizmetlerde diğer TÜFE kalemlerine göre 42 baz puanlık bir aylık enflasyon artışına işaret ediyor. Ücret artış dönemleri hariç tutulduğunda bile, bu farkın %10’luk artışı 24 baz puanlık bir enflasyon artışıyla sonuçlanıyor. 

Dezenflasyon sürecine katkı 

Analiz, hanehalkının sunduğu hizmetler kanalıyla enflasyon beklentilerinin hizmet fiyatlarındaki katılık üzerinde belirleyici olduğunu vurguluyor. Hanehalkı enflasyon beklentilerindeki son iyileşmenin ise dezenflasyon sürecine yalnızca talep yönlü değil, arz yönlü katkılar da sağlayacağını ortaya koyuyor.