Yapılan küçük bir çalışma, antiviral ilaçlara karşı direnç sağlayan mutasyonların, özellikle bağışıklığı baskılanmış hastalarda “yaygın olarak tespit edildiğini” ortaya koydu. Ancak, araştırmacılar bu mutasyonların büyük ölçüde geçici ve düşük frekansta olduğunu vurguluyor. Bu bulgular, ilaçlara dirençli SARS-CoV-2 varyantlarının yayılacağı anlamına gelmese de, uzmanların yakından takip etmesi gereken önemli bir bilimsel gelişme olarak değerlendiriliyor.
İLAÇLAR İNCELEME ALTINDA
Çalışma, COVID-19 tedavisinde kullanılan nirmatrelvir ve remdesivir adlı antiviral ilaçlara odaklandı. Nirmatrelvir, Paxlovid adlı ilacın aktif bileşenlerinden biri olup hafif-orta şiddette COVID-19 tedavisinde kullanılıyor. FDA onaylı bu ilaç oral yolla alınırken, remdesivir ise Veklury adıyla biliniyor ve intravenöz yolla uygulanarak ilk FDA onaylı COVID-19 tedavisi olarak öne çıkıyor.
Bu ilaçlar, virüsün çoğalmasını engelleyerek hastalığın şiddetlenmesini ve hastaneye yatma riskini azaltmayı hedefliyor. İlaç etkileşimleri nedeniyle bazı hastalar Paxlovid kullanamıyorsa remdesivir tercih edilebiliyor. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC), yüksek riskli hastaların COVID-19 pozitif çıkmaları durumunda bu ilaçları hızla almalarını öneriyor.
ARAŞTIRMALAR DEVAM EDİYOR
SARS-CoV-2 virüsünün sürekli mutasyona uğradığı bilinen bir gerçek. Özellikle bu mutasyonlar arasında virüsün bu ilaçlara direnç kazanma ihtimali üzerinde duruluyor. Boston’daki Brigham and Women’s Hospital tarafından yürütülen bir araştırma bu konuyu derinlemesine incelemeyi amaçladı.
Çalışmada, daha önce Post-Vaccination Viral Characteristics Study (POSITIVES) isimli bir araştırmaya katılan 156 kişi analiz edildi. Katılımcıların yüzde 73,1’i kadın ve yaş ortalaması 56 idi. Bu gruptan 63 kişi herhangi bir COVID-19 tedavisi almazken, 79’u nirmatrelvir ve 14’ü remdesivir kullandı.
Araştırmada, hastaların burun sürüntülerinden elde edilen viral RNA, ilaçlara karşı direnç mutasyonlarını incelemek amacıyla sıralandı. Nirmatrelvir alan 9 hasta ile ilaç almayan 2 kişide direnç mutasyonları tespit edildi. Ancak, bu mutasyonların yüzde 90’ı düşük frekanslı ve geçici oldu. Remdesivir kullanan hastalar arasında ise sadece iki bağışıklığı baskılanmış kişide düşük frekanslı direnç mutasyonları saptandı.
HASTANEYE YATIŞ RİSKİNİ AZALTMADA ROL OYNUYOR
Araştırma sonuçları, mevcut varyantlar ve ilaç kullanımına bağlı olarak nirmatrelvir direncinin topluluk içinde yayılma riskinin düşük olduğunu gösteriyor. Yani, Paxlovid henüz etkinliğini kaybetmiş değil. Ayrıca, bu direnç mutasyonlarının virolojik geri dönüş (viral rebound) durumlarına önemli bir katkısı olmadığı ve genel popülasyonda artış göstermediği belirtildi.
SARS-CoV-2’nin evrimini takip etmek elbette önem taşıyor, ancak şu an için antiviral direnç büyük bir sorun olarak görünmüyor. Özellikle risk grubundaki hastaların Paxlovid veya başka bir antiviral tedaviye başvurması, ciddi hastalık ve hastaneye yatış riskini azaltmada önemli bir rol oynamaya devam ediyor.