Berfin Bitirim-Muhabir
Japonya Ulusal Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü, streptokokkal toksik şok sendromu (STSS) olarak bilinen ciddi bir bakteriyel enfeksiyon vakalarında artış olduğunu rapor etti. Bu nadir ama potansiyel olarak ölümcül durum, genellikle Streptococcus pyogenes bakterisi tarafından kaynaklanıyor. Diğer ülkelerde de son yıllarda salgınlar görülmüş olmasına rağmen, Japonya'daki vaka sayılarının olağandışı derecede yüksek olması endişe yaratıyor.
STREPTOKOKKAL TOKSİK ŞOK SENDROMU NEDİR?
S. pyogenes, bazen Grup A Strep olarak adlandırılır, çünkü bu bakteri grubundan kaynaklanan hastalıkların en sık nedenidir. Bu mikrop insan derisinde sorunsuz bir şekilde yaşayabilir, ancak aynı zamanda çeşitli hastalıklara da neden olabilir. Hafif vakalarda impetigo, strep boğaz ve kızıl hastalığına neden olabilirken, daha ciddi durumlarda hücre iltihabı (derin doku deri enfeksiyonu), nekrotizan fasiit (et yiyen hastalık) veya STSS gibi hastalıklara yol açabilir.
Herkes STSS'ye yakalanabilir ve vakaların yaklaşık yarısında bakterinin vücuda nasıl girdiği belirlenemez. Bununla birlikte, cilt yaralanmaları, cerrahi yaralar, yakın zamanda geçirilmiş suçiçeği enfeksiyonu ve tampon kullanımı gibi bazı risk faktörleri vardır.
JAPONYA'DAKİ SON DURUM NEDİR?
Her yıl küçük sayılarda STSS vakaları beklenir. Ancak Japon yetkililer, Mart ayında vakalarda bir artış gördüklerini bildirdi. “2023 yılında [Grup A Strep] kaynaklı 409 STSS vakası vardı ve 2024'ün ilk 11 haftasında 335 vaka kaydedildi,” diye rapor edildi. 2 Haziran 2024'e kadar olan dönemi kapsayan son veriler, artışın yavaşlamadığını gösteriyor.
İnfeksiyon hastalıkları profesörü Ken Kikuchi, Japan Times’a yaptığı açıklamada, “Mevcut enfeksiyon hızıyla, Japonya'daki vaka sayısı bu yıl 2.500'e ulaşabilir ve ölüm oranı yüzde 30 olabilir,” dedi.
STREPTOKOKKAL TOKSİK ŞOK SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
CDC'ye göre, STSS'nin ilk belirtileri genellikle ateş/titreme, kas ağrıları ve bulantı/kusmayı içerir. Hastalık çok hızlı ilerleyebilir, bu nedenle STSS şüphesi olan birinin mümkün olan en kısa sürede doktora görünmesi önemlidir.
24-48 saat içinde, düşük tansiyon, taşikardi ve organ yetmezliği gibi yaşamı tehdit eden belirtiler gelişmeye başlar. Tedaviye rağmen, STSS vakalarının üçte biri kadar ölümcül olabilir. Hayatta kalanlar, enfekte uzuv dokusunu çıkarmak için amputasyon gerektirebilir. Bir kez STSS geçirenler, tekrar bu durumu geliştirme riski altındadır.
STREPTOKOKKAL TOKSİK ŞOK SENDROMU NASIL ÖNLENEBİLİR?
KFF Health News’te halk sağlığı editörü Dr. Céline Gounder, CBS News’e yaptığı açıklamada, “Suçiçeği ve grip, ciddi [Grup A Strep] enfeksiyonu için risk faktörleridir, bu nedenle varicella zoster virüsü ve grip aşısı, ciddi [Grup A Strep] enfeksiyonu riskini azaltabilir,” dedi.
Alkol kullanımı bozukluğu ve enjeksiyonla uyuşturucu kullanımı da bir kişinin riskini artırır, bu nedenle bağımlılık tedavisi almak bu riski azaltabilir. Ancak çoğu zaman, enfeksiyona neyin neden olduğunu tam olarak belirlemek mümkün değildir.
BELİRTİLERE DİKKAT EDİLMESİ İÇİN UYARI YAPILDI
STSS vakalarının artmasının bir nedeni olarak COVID-19 kısıtlamalarının kaldırılmasından sonra ortaya çıkan bir geri tepme etkisi olabilir. Johns Hopkins araştırmacısı Dr. Amesh A. Adalja, Healthline’a, “En olası hipotez, pandemi yıllarında bakterinin dolaşımının azalmasının bir bağışıklık borcu bırakmış olması ve artışın bu fenomene bağlı olmasıdır,” dedi.
Vakaların artışının nedeni ne olursa olsun, enfeksiyon belirtilerine dikkat etmek ve durumu daha ciddi hale gelmeden tedavi görmek önemlidir. Yaraların hijyeni özellikle önemlidir – bir kesik veya sıyrık oluştuğunda, bölgenin temiz tutulmasını ve kızarıklık, şişlik ve artan ağrı gibi enfeksiyon belirtilerine dikkat edilmesini sağlamalısınız.