Merkezi Afrika'da son birkaç ayda hızla yayılan bir maymun çiçeği virüsü türü, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (Africa CDC) ilk kez bir halk sağlığı acil durumu ilan etmesine yol açtı. 13 Ağustos'ta yapılan bu duyuru, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 14 Ağustos'ta bir küresel acil durum ilanını değerlendirmek üzere harekete geçti.
SALGINA DÖNÜŞEBİLİR ENDİŞESİ
Bilim insanları maymun çiçeği (mpox) adı verilen hastalığın bir kıtalar arası salgına dönüşebileceği endişesini yansıtıyor. Maymun çiçeği, sadece kırsal bölgelerde değil, aynı zamanda yoğun nüfuslu alanlarda da hızla yayılıyor. Geçtiğimiz ay, Merkezi Afrika'da mpox vakaları hızla arttı ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) bir milyondan fazla nüfusa sahip Bukavu şehri gibi bölgelerde görüldü. Ayrıca, bölgedeki dört ülke ilk kez vaka bildirdi.
YENİ VARYANT ÖLÜMCÜL OLABİLİR
Bu enfeksiyonların, 2023'ün sonlarında Güney Kivu bölgesinde başlayan bir salgınla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bilim insanları, bu yeni varyantın daha ölümcül olduğunu ve daha önce 2022'deki küresel mpox salgınını tetikleyen türe göre daha fazla ölümle sonuçlandığını belirtiyor.
15 YAŞ ALTINDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Afrika'da Maymun virüsü vakaları 2023'ten daha fazla artış gösterdi. 2024'te 17.500'den fazla mpox vakası bildirilirken, bu rakam 2023'te yaklaşık 15.000'di. Çocuklar bu enfeksiyonlara özellikle savunmasız; DRC'deki vakaların üçte ikisi 15 yaşın altındaki kişilerde görülüyor.
Bilim insanları, enfeksiyonların bir kısmının 2022'deki salgını başlatan Clade II türüne bağlı olduğunu belirtirken, son aylarda artan enfeksiyonların Clade I türüne bağlı olduğu tespit edildi. Clade I, yıllardır Merkezi Afrika'da küçük çaplı salgınlara neden oldu ancak genellikle birkaç hane veya toplulukla sınırlı kaldı. Şimdi ise bu varyantın, cinsel temas da dahil olmak üzere insanlar arasında hızla yayıldığı düşünülüyor.
Güney Kivu, insani bir krizle karşı karşıya olduğu için enfekte kişileri izlemek ve tedavi etmek zorlaşmış durumda. Ayrıca, DRC, kolera gibi diğer hastalıkların da hızla yayıldığı bir süreçten geçiyor.
AŞI ANLAŞMALARI İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ
Africa CDC, mpox aşısı tedarik etmek için Danimarka merkezli biyoteknoloji firması Bavarian Nordic ile 200.000 dozluk bir anlaşma yapmaya çalışıyor. Ancak Africa CDC, bu salgını kontrol altına almak için 10 milyon doza ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Aşıların yanı sıra, bu aşıların Clade Ib türüne karşı ne kadar etkili olduğu da belirsizliğini koruyor.
Epidemiyolog Anne Rimoin, yüksek gelirli ülkelerin COVID-19 pandemisi ve 2022 mpox salgınında olduğu gibi aşı ve tedavileri stoklamamalarını öneriyor. Rimoin, salgınları kontrol altına almanın en iyi yolunun, salgın riskinin en yüksek olduğu ülkelere gerekli araçları sağlamak olduğuna ilişkin özellikle vurgu yapıyor.