Avrupalılar kendileri için “Karanlık Çağ” olarak adlandırdıkları dönemde İslam Uygarlığı “Altın Çağı” yaşamaktaydı. MS. 1000 li yıllarda İslam bilim insanlarının bir çok alanda yeni buluş ve icatları ile dünya bilim mirasına önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Müslümanların iyi bir matematik anlayışı sayesinde günümüzde insanlar her gün hayatlarında ve işlerinde matematiği pratik bir araç olarak kullanmaktadır. Bu haftaki yazımızda Müslüman bilim insanlarının yeni matematiksel bilgilerinin ne olduğunu ve matematiğin kapsamını nasıl geliştirdiklerini siz değerli okuyuculara anlatmaya gayret edeceğiz.
İslam uygarlığının matematiksel buluşları arasında cebir, ondalık sistem, geometri, sinüs ve kosinüs ile hala etkisini her alanda hissettiğimiz nice alanlar bulunmaktadır.
“Cebirin Babası ” olarak anılan Harezmi, yeni matematik kavramlarını 800’lü yıllarda tanıtmıştır. Avrupa ise cebire ancak 12. Yüzyılda ulaşmıştır. Sayılar teorisini, geometriyi ve analiz konusunu da içine alan geniş bir matematik dalı olan cebiri, Kereci adlı Müslüman bilim insanı, Harezmi’den sonra cebir kurallarına yenilerin eklemiş ve cebir okulu kurarak birkaç yüzyıl boyunca cebir gelişerek devam etmiştir. Harezmi yıldızların yerlerini belirlerken astronomi tablolardaki eksikliklere yardımcı olmak amacıyla yeni tablolar oluşturmuştur.
Sıfıra ilk kez Müslümanların matematiksel değer verdiğini bilmekteyiz. Geometri alanında ise İslam uygarlığında pek çok tasarım kullanılmış özellikle fayanslarda ve yer mozaiklere geometrik şekiller vererek bir çok eser yapmışlardır. Bağdat ve Kahire’deki üniversitede çalışan akademisyen Müslaman bilim insanları, geometri alanına ise kendilerini geliştirmiş ve bilgilerini bu alana katmıştır.
İslam bilim insanlarının çok bilinen isimlerinden biri olan Biruni ise, günümüzde kabul edilen dünya çevresine yakın bir hesaplamayı yapmak için trigonometri kullanmıştır. Günümüzde trigonometri, yıldızların uzaklığını, bina yüksekliklerini ve daha fazlasını hesaplamak için kullanılmaktadır.
Müslüman bilim insanlarının matematik alanında dünya bilim mirasına katkılarının yazdıklarımızdan çok daha fazlası olduğunu söyleyebiliriz. Son olarak, Müslüman şair diye tanınmış Ömer Hayyam ise matematik konusunda karmaşık denklemlerin çözümünde kullandığı fikirleri ile cebire katkıda bulunmuştur.
Bir sonraki konumuz, Müslüman bilim insanlarının mimari fikirlerini ve yeni stillerle önceki medeniyetlerin mimari özelliklerinin nasıl geliştirdikleri olacaktır inşaallah.
Selam ve dua ile…
