1. Muhâtaba Saygı: Bu, insan-insan ilişkisinin olmazsa olmaz şartıdır. Saygı duymadığınız, varlığını kabullenmediğiniz, önem ve değer vermediğiniz hiç kimseye sağlıklı ve başarılı bir ilişki kuramazsınız. Nedense eşler, kimi kritik zamanlarda, birbirlerine insanlıkta eş ve dinde kardeş olduklarını unuturlar ve dışarıdan, tanımadıkları birine karşı gösterdikleri asgarî saygıyı birbirlerine karşı göstermekte cimri davranırlar.

2. Doğal Davranış: Bu, yapmacık ve sentetik davranışlardan uzak durmaktan, muhâtabınıza samimi ve dürüst davranmaktan geçer. Samimiyetsiz ve yapmacık davrananların ilişkisi, gerçek bir ilişki değil, sentetik bir ilişki olacaktır. Sentetik ilişkilerse sağlıksız ve her iki tarafı da aldatan çürük ilişkilerdir. Böylesine çürük insanî bir ilişki üzerine, değil bir âile, sıradan bir dostluk bile binâ edilemez.

3. Empati: Eşler birbirlerini suçlayıp, yargılayıp, mahkûm edip, infâz etmeden önce mutlaka anlaşmazlık konusu olan şeye bir de karşı pencereden bakmayı denemeli ve kendisini muhâtabının yerine koyabilmelidir.

Âilede sağlıklı bir iletişim için kesinlikle şu dört soruya doğru cevap vermeniz gerekir:

1. Ne söyleyeceksiniz?

2. Ne zaman söyleyeceksiniz?

3. Nerede söyleyeceksiniz?

4. Nasıl söyleyeceksiniz?

Bir doğrunun sadece doğru olması yetmez, o doğrunun doğru bir zamanda, doğru bir yerde, doğru bir kişiye ve doğru bir üslûpla söylenmesi gerekir. Eğer bunlardan biri yanlış olursa, söylediğiniz doğrunun doğru olması etkili olmasına yetmediği gibi, sizin muhâtabınızla ilişki kurmanıza da yetmeyecektir. Saglıklı olmayan aile içi iletişim, aileyi olusturan üyelerin, özellikle de çocuklarin maddî-mânevî sıkıntılarını artırdıği gibi, sağlam bir aile içi iletişim zemininde yetişen çocukların da beden ve ruh saglıkları daha iyi olur. Zaten gunumuz ailesi; tv, bilgisayar, ekonomik güçlükler, yogun çalışma şartları, şehir hayatı, alkol ve uyusturucu ile gelen ferdî zaafiyet ve yalnızlık gibi iletişim problemlerine yol açan unsurların etkisindedir.

Aile İçi Sağlıklı İletişim İçin Öneriler

1. Karşınızdakini dinlemesini bilin.

2. Sabırlı ve esnek olun.

3. Sizi dinleyenlerin anlayacağı sözcükler seçin.

4. Muhatabınızı terslemeyin.

5. Şaka yapacağınız zaman iyi düşünün.

6. Sorulara karşılık verin.

7. Konunuzu iyi bilin.

8. Düşünmeden konuşmayın.

9. Kaybetme ihtimalini de göz önünde bulundurun.

10. Gereksiz eleştirilerden kaçının.

11. Sürekli dert yanan biri olmayın.

12. Öğütlediğiniz şeyleri kendiniz de uygulayın.

13. Adil davranın.

14. Karşınızdakinin canını sıkacak esprilerden kaçının.

15. Görüşlerinizi  zorla kabul ettirmeye çalışmayın.

16. Gürültü yapmayın ancak sesinizi duyurun.

17. Yüz ifadenizi kontrol edin.

18. Gereksiz yere itiraz etmeyin,.

19. Eşiniz sizinle konuşurken işinizle meşgul olmayın.

20. Size akıl danışılmadıkça öğüt vermeyin.

21. Olduğunuz gibi görünün, samimi olun,

22. Aile içi iletişim sürecinde birbirlerinizin kişiliklerine saygılı davranın,

23. Ne zaman susmak gerektiğini bilin.

24. Sözünüzü güçlü bir tonla bitirin.

25. Empati yapın (kendinizi karşınızdaki kişinin yerine koyun.)

26. Eşinizin  ve çocuklarınızın yaptıkları ve ürettikleri şeyleri takdir edin.

27. Eşinizi ve çocuklarınızı sevin, onlara karşı güler yüzlü, güzel sözlü olun  ve onlarla  iyi geçinmeye gayret edin.İnsanların birbirleriyle iyi bir iletişim kurmaları için Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “Kullarıma söyle: Sözün en güzelini konuşsunlar. Sonra şeytan aralarını bozar (açar). Çünkü şeytan, insanın apaçık düşmanıdır.”  (İsrâ, 17/53)  Güler yüz, güzel söz, güzel davranış insanlarla çok iyi iletişim kurma sebebidir. Sevgili Peygamberimiz de şöyle buyurur: “İnsanların seviyesine göre davranın.” (Ebû Dâvud,  Edeb 23) Çocuklar ve gençler ile iyi iletişim kurmak için onların seviyesine göre davranmalıyız. Gençlerin anlayacağı şekilde, seviyelerine göre anlatmalı, kolaylaştırmalı, zorlaştırmamalı. Yine Hz. Peygamber (s.a.v.): “Kolaylaştırın, zorlaştırmayın; müjdeleyin, nefret ettirmeyin.” (Buhârî, İlim 12) buyurarak sağlıklı bir iletişim kurmanın yolunu göstermektedir.  Sağlıklı olmayan aile içi iletişim, aileyi oluşturan üyelerin, özellikle de çocukların maddî-mânevî sıkıntılarını artırdıği gibi, sağlam bir aile içi iletişim zemininde yetişen çocukların da beden ve ruh sağlıkları daha iyi olur. Çocuğa, ergenlik çağındaki bir gence ailesinin yapabileceği en büyük yardım; onu anlamak, sorunları konusunda yanında olduğunu hissettirebilmektir. Dolayısıyla mutlu aile, aile içi sağlıklı iletişimle mümkündür!