Zararlı alışkanlıklar; Sürekli yapıldığı için artık alışkanlık haline gelen, insana maddî-mânevî zarar verme özelliği bulunan alışkanlıklardır. İnsanın ruh ve beden sağlığını bozan şeylerin başında zararlı alışkanlıklar gelir. Çocuk ve gencin sağlıklı, başarılı ve mutlu olabilmesi için beden ve ruh sağlığının her türlü zararlı şeylerden korunması çok dikkat isteyen, önemli bir konudur. Sigara, alkol ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklar çocuk ve gençlerde genelde bir özenti ile başlamakta ve zamanla da vucut bağışıklık sağladığı için devamlı kulanmak istemektedir. Uygun olan da bunların hiçbirine itibar etmemek ve hiç kullanmamaktır. Çocuğu zararlı alışkanlıklardan kurtarmak için neler yapılmalı? 1) Çocukları zararlı alışkanlıklardan korumak ve onlara olumlu ve düzenli bir hayat yaşatmak isteyen ailelerin yapacakları en önemli şey, iç yaşantılarıyla çocuklarına örnek olmak ve onlara doğruları göstermektir. Ailesinde zararlı alışkanlıklara karşı olumlu ve önemli davranış örnekleri gören çocuk, kolay kolay zararlı alışkanlıklara yönelmez. 2) Zararlı alışkanlıklara karşı çocuklar sürekli olarak izlenmeli, hissettirilmeden gözetim ve denetim altında bulundurulmalıdır. 3) Zaman zaman aileler, çocuklarıyla birlikte bir araya gelip, sigara, alkol, uyuşturucu vesaire gibi zararlı alışkanlıklarla ilgili konuşmalı, zararlı alışkanlıkların fiziksel ve ruhsal açıdan kişiyi ne gibi olumsuz bir duruma sürüklediğini örnekleriyle anlatmalıdır. 4) Çocuklara ne az, ne çok; yeteri kadar para verilmelidir. Eğer ihtiyaçtan fazla para verilirse, lüzumsuz ve zararlı yerlere harcayabilirler, ihtiyaçtan az verilirse de para bulmak için bazı olumsuz alışkanlıklar edinebilirler. Buna dikkat edilmelidir. 5) Çocuklara zararlı alışkanlıkların nedenleri ve sonuçlarıyla ilgili olarak çeşitli kaynaklar temin edilmeli ve onların okumalarına imkân tanınmalıdır. 6) Sigara içen aileler, içtikleri sigaranın ne kadar olumsuz bir şey olduğunu çocuklarına anlatmalıdır. Ayrıca kesinlikle evde sigara içilmemelidir. 7) Çocuğun arkadaşlarına ve içinde bulunduğu çevreye dikkat edilmelidir. Çocuğu kötü alışkanlıklara iten arkadaşları varsa, bu izlenilmeli, gerekli tedbir de alınmalıdır. Eğer bunun üstesinden gelmek zorsa, öğretmeniyle ilişki kurulmalı, konu okul idaresine kadar götürülmelidir. 8) Aile yuvası, çocuk için çekici ve sıcak bir ortam haline getirilmelidir. Çocuk her türlü neşeyi, huzuru ve mutluluğu ailesinde bulursa, problemlerini ailesiyle paylaşırsa, dışarıyla paylaşacağı bir şeyi kalmaz. Bu şekilde zararlı alışkanlıklardan korunmuş olur. Onun için gençlerin arkdaşlık ettiği kişilere çok dikat etmek gerekir. Hz Peygamber (s.a.v.) bunu hatırlatır: “İçki bütün kötülüklerin anasıdır”(- Nesâî, Eşribe 44) “...İçki içme. Çünkü içki, bütün şerlerin/kötülüklerin anahtarıdır. (İbn Mâce, 4034) Günümüzde içki, hiddet ve öfkenin, şiddetin ortaya çıkmasına etki eden en büyük faktör olarak kabul edilmektedir. Kur’an da, bu alışkanlığın toplumda düşmanlıklara sebebiyet verdiğine dikkat çekmektedir: “Şeytan içki ve kumar yolu ile aranıza düşmanlık ve kin sokmak ister”(Maide, 5/91) İçki insanlar arasında kin ve düşmanlığın meydana gelmesine neden olan zararlı bir alışkanlıktır. Kısacası alkol kişiye, aileye ve topluma ciddi zararlar vermektedir. Yapılan istatistikler de bunu göstermektedir. Alkol; üzüntüleri, sorunları unutmanın ya da çözmenin aracı değil, sorunların kaynağıdır. İşte alkollü içkilerin haram olmasının nedeni de budur. İslâm, bütün sarhoşluk veren içkileri haram kılmış, içmeyi yasaklamıştır. Yüce dinimiz; aklı, malı, canı, nesli ve dini korumayı esas almış, bu değerlere zarar verilmesini de şiddetle yasaklamıştır. Bu sebeple İslâm Dini, insanlara yararlı ve temiz olan şeyleri helâl, zararlı ve temiz olmayanları da haram kılmıştır. (Maide, 5/4-5; A’raf, 7/157) Sigara bağımlısı, sigarayı kendi iradesi ile bırakamıyorsa, sigara da dâhil, alkol, uyuşturucu ve kumar bağımlılığının klinik tedavisi esastır. Günümüzde çocuklarımız kötü arkadaş, internet ve zararlı neşriyat, sigara, alkol ve uyuşturucu gibi tuzaklarla karşı karşıyadır. “Hiçbir aile ‘Benim çocuğum yapmaz’ dememeli. Bu itibarla ebeveyn bunlara karşı uyanık olmalı ve çocuklarını korumalıdır. Çocuklarımızı bu gibi tehlikelerden koruyacak en etkili ve güçlü kalkan, sağlıklı bir din eğitimidir. Dünya ve âhiret mutluluğunu engelleyen, ferdî, ailevî ve toplumsal huzursuzluklara sebebiyet veren yasakların başında, içki ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklar gelmektedir. Hem kendimize hem de aile ve çocuklarımıza sahip çıkalım, geleceğimizin teminatı çocuklarımıza ve gençlerimize güzel örnek olalım. Dünyada ve âhirette huzur ve mutluluğun ancak Yüce Allah’ın emir ve tavsiyelerine uymakla mümkün olduğunu unutmayalım!