Badajoz bölgesinin sessiz toprakları, tarih perdesini aralayıp bir sırrı fısıldıyor bugünlerde. Güney İspanya’nın bu kırsalında, Casas del Turuñuelo’nun antik kalıntıları arasında heyecan verici bir keşif yapıldı. 2 bin 600 yıllık bir taş levha, kayıp bir uygarlığın derinliklerinden bize sesleniyor. İspanyol Ulusal Araştırma Konseyi (CSIC) tarafından ortaya çıkarılan bu taş, üzerindeki tuhaf işaretlerle arkeologların hayal gücünü harekete geçiriyor.
Taş levhanın üzerindeki figürler ve işaretler, kayıp Tartessos uygarlığının dilinden birer harf gibi görünüyor. 20 santimlik bu küçük ama anlam yüklü levha, savaşçı figürleri ve 21 garip işaretiyle gizemini koruyor. M.Ö. 600’lere tarihlenen bu alfabe, bilim insanlarına göre şimdiye kadar bulunan en eksiksiz Güney Paleoiberik yazı örneği olabilir. Barcelona Üniversitesi’nden Joan Ferrer i Jané, bu alfabenin 32 işaretten oluştuğunu ve bu nedenle eksik olmasına rağmen en kapsamlı örneklerden biri olduğunu belirtiyor.
Tartessos, tarih sayfalarında izine nadir rastlanan bir medeniyet. Güney İber Yarımadası’nda hüküm sürmüş olan bu uygarlık, geride çok az sayıda kalıntı ve belge bıraktığı için “kayıp” olarak anılıyor. Bu nedenle taş levhanın keşfi büyük bir önem taşıyor. İşaretlerin bir kısmı taşın kırık kenarında kaybolmuş olsa da geri kalan kısım bu medeniyetin yazılı diline dair önemli ipuçları sunuyor.
Taşın üzerindeki dizilim, Ferrer’in deyimiyle “ABeKaTuIKeLBaNS?STaUE” şeklinde başlıyor. Ancak bu işaretlerin anlamı hâlâ bir bilmece. Belki de bu taş, antik dillere dair yeni ipuçları sunacak ve kayıp uygarlığın diline ışık tutacak.
CSIC, bu yazıtların şimdiye kadar bulunan en kapsamlı Paleoiberik yazıtlardan biri olduğunu belirtiyor. Kayıp parça bir gün bulunursa daha fazla işaret gün yüzüne çıkabilir ve bu gizemli dilin kapıları aralanabilir. “Tartessus’u İnşa Etmek” projesinin bir parçası olan bu keşif, bölgedeki kerpiç yapılar ve kültürel kalıntıları inceleyerek Tartessos halkının gündelik yaşamına dair daha fazla bilgi sunmayı amaçlıyor.
Badajoz’un sessizliğinde bulunan bu taş levha, tarihin derinliklerinden gelen bir fısıltı gibi. Bilim dünyası, kayıp uygarlıkların sırlarını aydınlatmayı umuyor. Önümüzdeki günlerde, bu yazıtların anlamlarının çözülmesiyle yeni ve çarpıcı detayların açığa çıkması bekleniyor. Kayıp uygarlığın gizemli taş levhası, tarihin en önemli arkeolojik keşiflerinden biri olarak anılacak ve belki de binlerce yıllık bir sessizliği bozarak kayıp uygarlığın hikâyesini bize anlatacak.
