Doğal ve sağlıklı yöresel ürünler, ülkemizin âdeta birer lezzet hazinesi gibi. Her yörede, o yörenin kendine özgü coğrafyasından ve kültüründen beslenen ve nesilden nesile aktarılan eşsiz tatlar bulunur.
Anadolu'nun bereketli topraklarında yetişen sebze ve meyveler, rakımı yüksek yaylalarda beslenen hayvanlardan elde edilen süt ve et ürünleri bir nevi bu ziyafete eşlik eder. İç Anadolu'nun buğday tarlalarından çıkan unla yapılan ekmekler ve yöresel börekler sofralara sıcaklık katar. Güneydoğu'nun baharatlarının cömertçe kullanıldığı et yemekleri ve mezeleri ise damaklarda unutulmaz bir tat bırakır.
Yöresel lezzetler, sadece lezzetli olmakla kalmaz, aynı zamanda sağlıklıdır da. Bu lezzetler, genellikle taze ve doğal ürünlerden yapılır ve katkı maddesi içermez. Bu nedenle bedenimize çok iyi gelir. Bu lezzetleri deneyimlemek, bir nevi o yörenin kültürünü ve tarihini de keşfetmek demektir.
Kazdağlarından Ege'ye lezzet yolculuğu
Bugünkü lezzet yolculuğumuz Kazdağlarının eteklerinde yer alan Çanakkale ve Bayramiç’ten başlayıp Ege'nin incisi Denizli'nin ilçesi Çan’a kadar uzanıyor. Bu yolculukta Hakkı Aker zeytinyağı, Kazdağlarında Sofralara ve Çal Kadın Kooperatifi’nden damak tadımıza hitap edecek birbirinden lezzetli ürünler bizleri bekliyor.
Çanakkale ve Bayramiç’ten bazı yöresel lezzetler
-Zeytin ve zeytinyağı: Kazdağları'nın bereketli topraklarında yetişen zeytin ve zeytinyağı.
-Ezine peyniri: ünlü Ezine peyniri, kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi.
- Bal: Bölgenin çiçeklerinden üretilen bal, doğal tat ve şifasıyla öne çıkıyor.
-Reçeller: Vişne, ayva, çilek gibi birçok meyveden yapılan reçeller.
-Sirke: Elma başta olmak üzere çeşitli meyvelerden yapılan sirkeler.
-Salçalar: Domates ve biberden yapılan salçalar, yemeklere renk ve tat katıyor.
Denizli Çan’dan bazı yöresel lezzetler
-Yemeklikler: Çan'ın meşhur kadınları tarafından hazırlanan el yapımı yemeklikler.
-Kuru meyveler: İncir, üzüm, kayısı gibi kuru meyveler ve atıştırmalıklar.
-Nar Ekşisi: Salataların ve yemeklerin vazgeçilmezi nar ekşisi.
-Pekmez: Üzümden elde edilen pekmez, kahvaltının favori lezzetlerinden.
- Kahvaltılıklar: Zeytin, peynir, reçel gibi kahvaltılık ürünler, güne zinde başlamaya yardımcı olur.
-Sirke ve Turşu: Çeşitli sebzelerden yapılan sirke ve turşular.
-Çerezler: Çerezler ve atıştırmalıklar mutfakta kullanıma çok uygun.
Hakkı Aker zeytinyağı
“Nesiller boyu süren bir lezzet mirası”
Ege'nin bereketli topraklarında, zeytin ağaçlarının gölgesinde kök salan Hakkı Aker zeytinyağı, beş kuşaktır süren bir lezzet hikâyesi. Onur Aker ve kardeşi, dedelerinin ve babalarının izinden giderek Geyikli'de butik bir aile işletmesi olan bu mirası yaşatıyor. Kalabalık bir aile olan Aker ailesi önceleri yalnızca kendileri için üretim yaparken daha sonra kendiliğinden müşteriler oluşmaya başlayınca da tesislerini genişletip bir marka hâline geliyor.
Doğal fermente zeytin
Hakkı Aker Geyikli zeytin ve zeytinyağı markası, yöresel zeytinyağının, doğal fermente siyah ve yeşil zeytinin en güzel örneklerini sunuyor. Aker ailesi, zeytinliklerini özenle işleyerek zeytinlerden sofralara uzanan her aşamada titizlikle çalışır. Zeytinler olgunlaştığında özenle toplanıp Hakkı Aker'in tesislerinde işlenir. Siyah ve yeşil zeytinler, doğal fermente yöntemiyle en lezzetli hallerini alırken zeytinlerden elde edilen yağ ise soğuk sıkım yöntemi ile en saf hâliyle şişelenir.
Hakkı Aker zeytinyağının lezzeti sadece özenli üretimden değil, Geyikli'nin eşsiz coğrafyasından da geliyor. Bölgenin rüzgârları, denizden gelen oksijen ve iyot, zeytinlere ve zeytinyağına benzersiz bir tat katıyor. Bu nedenle de Geyikli zeytinyağı, 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan coğrafi işaret tescili almıştır. Hakkı Aker zeytinyağı, sadece Türkiye'de değil, dünyanın her yerine bu kaliteli zeytinyağını ulaştırmak istiyor. Budan dolayı da Onur Aker ve ekibi, zeytinliklerini büyütmeyi ve kendi sıkım tesislerini kurmayı hedefliyor. Sofralara uzanan bu lezzet, uzun yıllardır zeytinyağına gönül vermiş bir ailenin hikâyesidir.
Kazdağlarından sofranıza
“Başarılı bir oda başkanının kızından yerel lezzetler“
2007 yılında düzenlenen Genel Kurul’da Bayramiç Ziraat Odası Başkanı seçilen İsmail Pehlivan, 2023 yılına kadar başarılı bir şekilde 16 yıl boyunca ilçenin oda başkanlığını yürütüyor. Pehlivan, Bayramiç beyazı, Bayramiç tahin helvası ve Çanakkale domatesi gibi bölgenin önemli ürünlerinin "coğrafi işaret" almasını da sağlayan ekibin içinde yer alıyor. Başarı hikâyeleri genellikle çalışma ve azimle yazılır. İşte bu başarılı ve doğa dostu İsmail Pehlivan’ın kızı İpek Pehlivan da babasının izinden giderek ürettiği yöresel ürünlerle kendinden söz ettirmeye başlıyor.
Birkaç ay önce, İpek Hanım'ın bana gönderdiği ürünleri deneme fırsatı buldum. Gerçekten hem doğal hem de nefis ürünlerdi. İpek Hanım, hayallerini gerçeğe dönüştürüyor ve Çanakkale bölgesinin sağlıklı yöresel lezzetlerini tüm ülkenin sofralarına sunuyor.
Katkı maddesi kullanılmayan yöresel ürünler
"Katkı maddelerinin olmadığı tatları gün yüzüne çıkardık, her şeyin en sağlıklısını üretiyoruz. Reçellerimiz doğal çileklerden yapılıyor. Oksijen deposu Kazdağlarının en lezzetli AB coğrafi işaretli ürünü Bayramiç beyazından ev yapımı reçellerimiz özel olarak hazırlanıyor. Ayrıca elma sirkesi gibi birçok doğal ürün üretiyoruz. Coğrafi işaretli Çanakkale domatesinden çeşit çeşit salçalar, bölgenin en iyi ayvalarından sağlıklı ve el emeği ev yapımı reçeller yapıyoruz. Ayrıca bu bölgenin kadınlarıyla birlikte evlerde tarhana üretiyoruz." diyen İpek Pehlivan, sağlıklı beslenmeyi tercih edenler için Kazdağlarından Sofralara markasıyla ürünler imal edip Türkiye’nin her yerine kargo ile gönderim yapıyor.
Çal Kadın Kooperatifi
“‘Çal garası’ ile tanışın”
“Çal'ın güçlü kadınlarından sofralara uzanan lezzetler” mottosuyla 2021 yılında Çal Belediyesi'nin öncülüğünde kurulan Çal Kadın Kooperatifi, bölgedeki yöresel ürünlerin ulusal ve uluslararası pazarlarda tanıtılması ve kadınların üretime teşvik edilmesi amacıyla yola çıkıyor. Kısa sürede 80 civarında üye kazanan kooperatif, "Çal garası" markasıyla birbirinden lezzetli ve doğal ürünler üretiyor. “Yerel kalkınma hedefi ile çalışmaya başlamış, bölgenin potansiyel zenginliklerini dünyaya açma isteği ile bu işe gönül vermiş Çal garası gönüllüleri” olarak kendilerini tarif eden kadınlar, kooperatif sayesinde üretime başlayarak yerel kalkınma hamlesinin startını veriyor.
Emek ve lezzetin buluştuğu Yer
Birçok kadının el emeğiyle ürettiği sağlıklı ürünleri sofralara taşıyan, ev ekonomilerine katkıda bulunarak kadınları üretime teşvik eden bir dayanışma örneğidir bu kooperatif. Çal Belediyesince tadilatı yapılarak ‘Yöresel Ürünler Satış Merkezi'ne dönüştürülen ilçe otogarı binasında giyecekten zeytinyağına, pekmezden kuruyemişe kadar 24 çeşit ürün satışa sunuluyor. Kooperatif üyeleri, el emeği ve özenle ürettikleri bu ürünleri, yurt içi ve yurt dışına (Hollanda, Belçika, Avusturya) pazarlıyor. e-Ticaret platformu üzerinden de satış yapan kooperatif, bölgenin kalkınmasına ve geleneksel lezzetlerin korunmasına da katkıda bulunuyor. "Herkesin gerçek pekmez içmeye, Çal'ın eşsiz lezzetlerine ulaşmaya hakkı olmalı." diyen kooperatif üyeleri, sadece üretim ve satışla sınırlı kalmıyor, kadınların güçlenmesini de sağlayarak bunu bir sosyal sorumluluk olarak görüyor.
